چکیده

مقدمه: نشانگان روده تحریک‌پذیر از شایع‌ترین اختلال‌های گوارشی با برآورد شیوع 22% در جمعیت عمومی است. سبب‌شناسی این بیماری همچنان نامعلوم باقی‌مانده اما بازتاب روان بر فیزیولوژی دستگاه گوارش انکارناپذیر است. نظر به اهمیت عوامل روانشناختی در IBS، بررسی ریزبینانه تر این عوامل با تمرکز بر ویژگی‌های شخصیت این بیماران و انواع آن با چیرگی اسهال، یبوست و تناوب اسهال و یبوست لازم به نظر می‌رسد.

هدف: مقایسه ویژگی‌های شخصیت در مبتلایان به نشانگان روده تحریک‌پذیر و افراد سالم.

مواد و روش‌ها: روش مطالعه از نوع توصیفی- مقایسه‌ای بود. آزمودنی‌ها دربردارنده 170 نفر (85 بیمار IBS (21 بیمار با غلبه اسهال، 30 بیمار با غلبه یبوست و34 بیمار با تناوب اسهال و یبوست) و 85 سالم) بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس، از بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستان دولتی رازی شهر رشت پس از ارزیابی بالینی توسط متخصص گوارش و استفاده از ملاک‌های تشخیصی روم ΙΙ انتخاب شدند. برای بررسی ویژگی‌های شخصیت از فرم کوتاه پرسشنامه NEOPI-R، ساخته مک‌کری و کوستا استفاده شد. این پرسشنامه شامل 5 عامل بزرگ شخصیت (روان رنجورخویی، برون‌گرایی، انعطاف‌پذیری، توافق یا سازگاری و وجدانی بودن) است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های t نمونه‌های مستقل و تحلیل واریانس ANOVA استفاده شد  و p کمتر از 05/0 معنی‌دار تلقی شد.

نتایج: افراد دچار IBS در مقایسه با افراد غیر‌مبتلا به‌طور معنی‌دار در خرده مقیاس روان رنجور خویی(001/0≥ P) نمره بالاتر و در خرده مقیاس برون‌گرایی (001/0≥ P) نمره پایین‌تر کسب کردند.

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد ویژگی‌های شخصیت این بیماران (روان رنجورخویی و درون‌گرایی) می‌تواند کانون توجه بالینی روانشناسان و متخصصان در درمان روانشناختی بیماران دچار نشانگان روده تحریک‌پذیر قرار گیرد.