دوره 32، شماره 3 - ( 7-1402 )
جلد 32 شماره 3 صفحات 193-184 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: 2987
Ethics code: IR.GUMS.REC.1399.398
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ashraf A, Ebrahimiyan Jektaji R, Saeedinia M, Biazar G, Eslami Kenarsari H, Behjat M K. Incidence of Barotrauma Following Mechanical Ventilation in Patients With COVID-19 Admitted to the ICUs of Two Selected Hospitals in Rasht, Iran. JGUMS 2023; 32 (3) :184-193
URL: http://journal.gums.ac.ir/article-1-2405-fa.html
URL: http://journal.gums.ac.ir/article-1-2405-fa.html
اشرف علی، ابراهیمیان جیکتاجی رامین، سعیدی نیا مصطفی، بی آزار گلاره، اسلامی کنارسری حبیب، بهجت محمدکاظم. بررسی بروز باروتروما به‌دنبال تهویه مکانیکی در بیماران کوید-19 بستری در بخش آی‌سی‌یو دو بیمارستان منتخب رشت، ایران. مجله علوم پزشکی گیلان. 1402; 32 (3) :184-193
علی اشرف1 
، رامین ابراهیمیان جیکتاجی2 ، مصطفی سعیدی نیا3 ، گلاره بی آزار*4 ، حبیب اسلامی کنارسری5 ، محمدکاظم بهجت6
، رامین ابراهیمیان جیکتاجی2 ، مصطفی سعیدی نیا3 ، گلاره بی آزار*4 ، حبیب اسلامی کنارسری5 ، محمدکاظم بهجت6
1- گروه بیهوشی، واحد توسعه تحقیقات بالینی پورسینا، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
2- گروه جراحی عمومی، واحد توسعه تحقیقات بالینی پورسینا، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
3- گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
4- گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات بیهوشی، بیمارستان الزهرا، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
5- گروه آمار، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
6- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
2- گروه جراحی عمومی، واحد توسعه تحقیقات بالینی پورسینا، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
3- گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
4- گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات بیهوشی، بیمارستان الزهرا، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
5- گروه آمار، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
6- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران.
متن کامل [PDF 3979 kb]
(475 دریافت)
| چکیده (HTML) (1448 مشاهده)
References
متن کامل: (1269 مشاهده)
مقدمه
در 29 دسامبر 2019، پزشکان بیمارستانی واقع در شهر ووهان چین متوجه موارد غیرمعمول از بیماران مبتلا به پنومونی شدند. در تاریخ 9 ژانویه 2020، مرکز کنترل و پیشگیری چین عامل این بیماری را یک کروناویروس جدید به نام 2019-nCoV اعلام کرد [1, 2]. کروناویروس SARS-CoV-2 به سلول‌های واقع در دستگاه تنفسی تحتانی گرایش داشته و با تکثیر در این نواحی، باعث ایجاد ضایعاتی می‌شود [3]. در 14 درصد از موارد، فرد مبتلا علائم شدیدی از خود نشان می‌دهد. در 5 درصد از موارد نیز وضعیت بیمار به سمت وخامت پیش رفته که با نارسایی تنفسی، شوک سپتیک و نارسایی در سایر ارگان‌های بدن همراه است [4]. مطالعات معتبر ارائه حمایت تنفسی مناسب، مؤثر و ایمن را یکی از چالش‌های بزرگ پزشکان در پاندمی کووید ذکر کرده‌اند [5]. اکسیژن‌درمانی با میزان 5 لیتر در دقیقه با ماسک صورت یا 5 تا 10 لیتر در دقیقه با ماسک دارای کیسه ذخیره آغاز می‌شود و تا رسیدن درصد اشباع اکسیژن خون شریانی بالاتر یا مساوی 90 درصد در بالغین یا بالاتر از 92 تا 95 درصد در زنان باردار ادامه می‌یابد. اگر علی‌رغم اکسیژن‌درمانی با غلظت بالا هیپوکسمی و افزایش کار تنفسی بیماران ادامه یابد، توصیه می‌شود از دستگاه تهویه مکانیکی استفاده شود. بیماران براساس شرایط بالینی تحت درمان‌های لازم به صورت تهاجمی و غیرتهاجمی قرار می‌گیرند [6].
در روند درمان بیماران کووید-19 بستری در بیمارستان، یکی از عوارضی که بیماران را تهدید می‌کند، آسیب‌های ریوی است که از این آسیب‌ها می‌توان به ترومای فشاری (باروتروما) اشاره کرد.
باروترومای ریوی از عوارض فشار مثبت تهویه مکانیکی است که به دلیل پارگی آلوئول رخ می‌دهد و به انتشار و تجمع هوا در فضاهای مختلف آلوئولی اضافی منجر می‌شود و در اثر آن، عوارضی مانند پنوموتوراکس، پنومومدیاستینوم و آمفیزم زیرجلدی یا مدیاستن رخ خواهد داد [7, 8]. مقدار فشاری که در آن پارگی آلوئول رخ می‌دهد با حجم جاری بیش از حد در طول تهویه مرتبط است [9].
باروتروما در میان بیماران مبتلا به کووید-19 که تحت تهویه مکانیکی تهاجمی، تهویه فشار مثبت غیرتهاجمی، و سایر اشکال حمایت تنفسی بوده‌اند گزارش شده است [8]. گزارش‌های موردی، این عارضه را به صورت خودبه‌خودی یا در شرایطی که بیمار تحت درمان با اکسیژن از طریق کانولای بینی یا سایر روش‌های غیرتهاجمی بوده است نشان داده‌اند [10].
التهاب مداوم ریه ممکن است عامل کلیدی در اتیوپاتوژنز باروترومای ریوی در بیماران تحت تهویه غیرتهاجمی طولانی‌مدت باشد. سایر ریسک‌فاکتورها شامل حداکثر فشار دمی 40سانتی‌متری H2O و استفاده از فشار مثبت انتهای بازدمی است. آسیب منتشره آلوئولی نیز می‌تواند باعث تغییرات آمفیزم مانند پارگی فضاهای هوایی کیستیک متسع و پنوموتوراکس شود [11]. بروز باروترومای ریوی به‌خصوص می‌تواند با مدت‌زمان التهاب ریه مربوط باشد [9].
مطالعات نشان داده‌اند در بیماران کووید-19 که اینتوبه می‌شوند، ریسک باروتروما بیشتر است که با افزایش مرگ‌و‌میر همراه بوده است [10]. برخی مطالعات نیز باروترومای ناشی از کووید-19را با طولانی شدن مدت‌زمان اقامت در بیمارستان و آی‌سی‌یو و افزایش مرگ‌و‌میر مرتبط دانسته‌اند [12].
نارسایی تنفسی در بیماران کووید-19 به صورت هیپوکسمی شدید ظاهر می‌شود. کدورت‌های پراکنده دوطرفه در رادیوگرافی و تغییر ظرفیت ریه، تصویری است که بسیار شبیه به سندرم دیسترس حاد تنفسی است. در بیمارانی که تهویه مکانیکی می‌شوند، ARDS ریسک‌فاکتوراصلی باروتروما است [13]. اکثر بیماران مبتلا به کووید-19 علائم عفونت خفیف دستگاه تنفسی فوقانی را تجربه می‌کنند. با این حال، بخش کوچکی از بیماران مبتلا به پنومونی شدید و سپسیس، با پیشرفت بالقوه ARDS دچار نارسایی چندسیستمی می‌شوند. پیشرفت ARDS و عوارض مرتبط با آن، که شامل شوک سپتیک، عوارض ترومبوتیک، آسیب حاد کلیه، اختلال در آنزیم‌های کبدی، آسیب قلبی و باروتروماست، با پیامدهای بالینی ضعیف در بیماران کووید-19 همراه است [14].
شیوع پنوموتوراکس در بین بیماران کوید-19 در بخش مراقبت‌های ویژه، 2 درصد گزارش شده است و در مطالعات جدیدتر دریافتند که عوارض ناشی از باروترومای ناشی از تهویه مکانیکی تهاجمی در بیماران کووید-19 تا 15 درصد افزایش یافته است [15].
به‌طورکلی، بیماران کووید-19 دارای راه هوایی ملتهب و ادماتو و مستعد آسیب هستند. همچنین گزارش‌هایی نیز وجود دارد که فرد به‌طور خودبه‌خود دچار پنومومدیاسینوم شده است. از جمله علل پنومومدیاستینوم می‌توان به افزایش فشار راه هوایی، ونتیلاسیون مکانیکی و انسداد راه هوایی، افزایش فشار داخل توراکس مثل مانور والسالوا، استفراغ شدید، همچنین بیماری‌هایی مثل سارکوئیدوزیس اشاره کرد [12، 16، 17].
در طول همه‌گیری کووید-19 از سال 2020 شاهد افزایش قابل توجه تعداد مشاوره‌های آی‌سی‌یو با علائم باروتروما در بیماران تحت تهویه مکانیکی بوده‌ایم [7]. تعداد محدودی مطالعات در مورد اپیدمیولوژی و عوامل خطر بالقوه مرتبط با ایجاد باروتروما در بیماران کووید-19 وجود دارد [14]. در واقع، ریسک‌فاکتورها، پاتوفیزیولوژی و پیامدهای بالینی باروتروما در بیماران مبتلا به کووید-19هنوز به‌خوبی درک نشده است [8].
با توجه به شیوع مجدد بیماری کووید-19 و افزایش موارد بستری در بیمارستان شهر رشت، در این تحقیق بیماران با تشخیص کووید-19 بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی درمانی رشت در روند درمان از نظر رخداد باروتروما بررسی شدند.
روش‌ها
این مطالعه، یک مطالعه مشاهده‌ای گذشته‌نگر است که پس از کسب مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی درمانی (پورسینا و رازی) شهر رشت در سال 1399 انجام شد.
معیار ورود
بیماران مبتلا به کووید-19 (دارای PCR مثبت) با سن بالای 18 سال بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های رازی و پورسینا شهررشت در سال 1399 وارد مطالعه شدند.
معیار عدم ورود
عدم رضایت بیمار، معیار عدم ورود به مطالعه بود.
در ابتدا چک‌لیستی بدین منظور آماده شد که شامل آیتم‌هایی از قبیل سن، جنس، بیماری‌های زمینه‌ای، مصرف سیگار، علائم بدو ورود و نحوه تهویه مکانیکی شامل تهویه مکانیکی تهاجمی با استراتژی محافظتی، تهویه غیرتهاجمی با فشار مثبت مداوم راه هوایی و تجویز اکسیژن با ماسک یا کانولای بینی بود.
اطلاعات 140 بیمار مبتلا به کووید-19 با سن بالای 18 سال بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی درمانی (پورسینا و رازی) شهر رشت در سال 1399 توسط دستیار بیهوشی مسئول تکمیل شد. در طول سیر درمان تا موقع ترخیص، عوارض ریوی شامل آمفیزم زیرجلدی، پنوموتراکس و پنومومدیاستینوم ثبت شد. تشخیص باروتروما براساس اشعه ایکس قفسه سینه و معاینه بالینی بود. در صورت رخداد عارضه با توجه به شرایط بالینی بیمار درمان‌های نگدارنده و نظارتی یا چست تیوب‌گذاری انجام گرفت.
آنالیز آماری
داده‌های جمع‌آوری‌شده وارد نرم‌افزار SPSS نسخه 22 شدند. برای توصیف متغیرهای کمی از میانگین، انحراف‌معیار، مینیمم و ماکزیمم و برای توصیف متغیرهای کیفی از تعداد و درصد استفاده شدند. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون کای‌دو (یا آزمون دقیق فیشر) و آزمون تی مستقل (یا آزمون من‌ویتنی) استفاده شد. سطح معنی‌داری، کمتر از 0/05 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
در این مطالعه 140 بیمار مبتلا به کووید-19 بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های پورسینا و رازی شهر رشت در سال 1399 مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سنی بیماران 14/68±58/67 سال بود. 52/1 درصد بیماران مبتلا به کووید-19 بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی درمانی شهر رشت را زنان و 47/9 درصد را مردان تشکیل می‌دادند. در میان تظاهرات بالینی مشاهده‌شده، تنگی نفس (38/4 درصد) و سرفه (30/6 درصد) بیشترین علائم بالینی بودند و تب (24/1 درصد) و علائم گوارشی (6/9 درصد) به ترتیب در رده‌های بعدی قرار داشتند (جدول شماره 1).
81 نفر (9/57 درصد) از بیماران با تهویه غیرتهاجمی مورد حمایت تنفسی قرار داشتند و 59 نفر (42/1 درصد) از طریق ونتیلاتور و تهویه تهاجمی مورد حمایت تنفسی در آی‌سی‌یو قرار گرفتند. در میان بیماران مورد حمایت تنفسی از طریق تهویه غیرتهاجمی، ماسک صورت با 55/6 درصد بیشترین مورد استفاده را داشت. کانولای بینی با 22/2 درصد، فشار راه هوایی مثبت دوطرفه با 18/5 درصد و فشار مثبت مداوم در راه‌های هوایی با 3/7 درصد به ترتیب رتبه‌های بعدی را شامل می‌شدند.
از میان 140 بیمار بررسی‌شده در این مطالعه، 9 بیمار (6/4 درصد) به عوارض باروترومای ناشی از حمایت‌های تنفسی به‌عمل‌آمده، مبتلا شدند که در این میان، در 8 مورد (88/9 درصد) عارضه پنوموتوراکس و در یک مورد (11/1 درصد) عارضه پنوموتوراکس همزمان با آمفیزم ساب‌کوتانئوس مشاهده شد. 131 بیمار (93/6 درصد) هیچ‌گونه عوارض ریوی ناشی از حمایت‌های تنفسی را در زمان بستری در آی‌سی‌یو نداشتند.
نتایج مطالعه ما نشان داد میزان بروز باروترومای ریوی در بیماران با تهویه تهاجمی به صورت معنی‌داری بالاتر از بیماران با تهویه غیرتهاجمی بود (13/6 درصد درمقابل 1/2 درصد، 0/003=P).
از میان 81 بیمار با تهویه غیرتهاجمی، در یک مورد (2/1 درصد) عارضه ریوی باروتروما مشاهده شد و ارتباط آماری معنی‌داری بین روش‌های مختلف تهویه غیرتهاجمی و بروز عوارض ریوی باروتروما مشاهده نشد (0/222=P).
همچنین بین بروز عوارض ریوی باروتروما و سایر متغیرهای مورد مطالعه از قبیل جنس، سن، تظاهرات بالینی بدو ورود، بیماری‌های زمینه‌ای، سوابق مصرف مواد و مقادیر فشار مثبت انتهای بازدم و فشار کفه تنظیمی اعمال‌شده ارتباط آماری معنی‌داری دیده نشد. اما میان میانگین سن بیماران و بروز عوارض باروتروما ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده شد (0/009=P) (جدول شماره 2).
بحث
مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی عارضه باروترومای ریوی در بیماران مبتلا به کووید-19 بستری در بخش‌های مراقبت ویژه بیمارستان‌های رازی و پورسینای رشت انجام شد. میانگین سنی بیماران در این مطالعه برابر 14/68±58/67 سال بود. از میان 140 بیمار بررسی‌شده در این مطالعه، 9 بیمار (6/4 درصد) به عارضه باروترومای ناشی از حمایت‌های تنفسی مبتلا شدند که این میزان در مقایسه با مطالعات مشابه انجام‌شده یعنی مطالعات مک‌گینس و همکاران [12] و الساران و همکاران [15] که هر دو فراوانی 15 درصد باروتروما در بیماران کوید-19بستری در آی‌سی‌یو را نشان دادند، بسیار کمتر بود. همچنین در مطالعه ادواردز و همکاران، از میان 574 بیمار کووید-19، 139 نفر نیاز به تهویه مکانیکی پیدا کردند (24/9 درصد) که 13 نفر از آنان (9/4 درصد) به عارضه باروتروما دچار شدند [7].
هم‌راستا با نتایج مطالعه چن و همکاران [18]، نتایج مطالعه ما نشان داد ارتباط آماری معنی‌داری بین نحوه تهویه تنفسی (تهاجمی و غیرتهاجمی) در بیماران مبتلا به کووید-19و بروز عارضه ریوی باروتروما دیده می‌شود. اما بین روش‌های مختلف تهویه غیرتهاجمی و بروز عارضه ریوی باروتروما ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده نشد. همچنین بین بروز عارضه ریوی باروتروما و سایر متغیرهای مورد مطالعه از قبیل جنس، سن، تظاهرات بالینی بدو ورود، بیماری‌های زمینه‌ای، سوابق مصرف مواد و مقادیر فشار مثبت انتهای بازدم و فشار کفه تنظیمی اعمال‌شده، ارتباط آماری معنی‌داری دیده نشد. در این مطالعه، در 8 بیمار (88/9 درصد) عارضه پنوموتوراکس و در یک بیمار (11/1 درصد) عارضه پنوموتوراکس همزمان با آمفیزم ساب‌کوتانئوس مشاهده شد. اما در مطالعه ادواردز و همکاران که بروز باروتروما در بیماران کووید-19 اینتوبه 10/7 درصد (15 از 139) گزارش شده بود، شایع‌ترین یافته‌های عکس قفسه سینه این بیماران، آمفیزم زیرجلدی و سپس پنومومیاستینوم و درنهایت پنوموتوراکس بود [7].
یودی و همکاران در سال 2021 وضعیت باروتروما را در بیماران کووید-19 که دچار ARDS بودند و به مدت طولانی تحت درمان با تهویه مکانیکی قرار داشتند، ارزیابی کردند. آنها در40 درصد بیماران خود باروتروما را گزارش کردند که عمده آن پنوموتراکس بود [19]. لازم به ذکر است که فقط موارد شناخته‌شده ARDS در زمینه کووید-19 با PCR مثبت که بیش از 2 روز تحت تهویه مکانیکی بودند وارد تحقیق شدند. مک‌گینس و همکاران در یک مطالعه مورد ـ شاهدی، 601 بیمار را در دو گروه کووید-19 تشخیص‌داده‌شده و گروه شاهد مبتلا به ARDS جهت رخداد باروتروما بررسی کردند. تمام این بیماران تحت تهویه مکانیکی قرار داشتند. نتایج تحقیق ایشان نشان داد در گروه کووید-19، 24 درصد و در گروه شاهد 0/5 درصد عارضه باروتروما مشاهده شد [12]. در مطالعه دیگری که توسط آنزوئتو و همکاران انجام شد و در آن 5000 بیمار تحت تهویه مکانیکی به مدت بیش از 12 ساعت بررسی شدند، فقط در 2/9 درصد افراد باروتروما اتفاق افتاد [20]. باید توجه داشت که تشخیص دقیق باروتروما براساس انجام سی‌تی‌اسکن است. به نظر می‌رسد در مطالعه ایشان موارد باروتروما به‌خوبی تشخیص داده نشده بودند [19].
در مطالعه حاضر به‌دلیل شرایط موجود در دوران پاندمی و عدم دسترسی به دستگاه سونوگرافی اختصاصی ریه از گرافی ساده ریه به‌عنوان تشخیص‌دهنده عارضه استفاده شد.
همان‌طور که بررسی‌ها نشان داده است عارضه باروتروما به میزان متفاوتی در مطالعات گزارش شده است. علل توجیه‌کننده این تفاوت‌ها می‌تواند تفاوت در جمعیت‌های مورد مطالعه و معیارهای ورود به مطالعه و همچنین تفاوت در روش‌های تشخیصی باروتروما باشد. برای مثال در تحقیقی که روش تشخیص برپایه معاینه و عکس ساده CXR بوده است، نتایج با تحقیقی که تشخیص دقیق با نتایج سی‌تی‌اسکن تأیید می‌شده است یکسان نیست. همچنین نتایج تحقیق در یک مرکز دانشگاهی که با مشارکت دانشجویان و دستیاران اداره شود، نسبت به یک مرکز فوق‌تخصصی که کلیه اقدامات و تصمیم‌گیری‌ها توسط متخصصین آی‌سی‌یو انجام می‌گیرد متفاوت خواهد بود. کاملاً واضح است که تنظیمات ونتیلاتور، تنظیمات فشار مثبت انتهای بازدم، فشار کفه و سایر پارامترها براساس وضعیت بیمار، کمپلیانس ریه و سایر موارد مشابه می‌تواند بر رخداد این عارضه تأثیرگذار باشد. مطالعات واضحاً نشان داده‌اند بین حجم جاری و فشار راه هوایی و عارضه باروتروما ارتباط وجود دارد [21]. ایسنر و همکاران دریافتند که فشار مثبت انتهای بازدم بالاتر با افزایش خطر باروتروما در ارتباط است [22]. بعضی تحقیقات نیز بر این باورند که رخداد پنوموتراکس خودبه‌خودی و آمفیزم یک عارضه اختصاصی پنومونی‌های وایرال هستند و خیلی به پارامترها ارتباطی ندارند [23]. سامی و سرشتی در یک مطالعه به بررسی بروز باروتروما و عوامل همراه، روی 103 بیمار کووید-19 بستری در بخش مراقبت‌های ویژه پرداختند. درمجموع 12/6 درصد بیماران دچار عارضه باروتروما شدند. نیمی از این بیماران در 5 روز اول بعد از اینتوباسیون دچار عارضه شدند و همگی مرد بودند. 61/53 درصد بیماران عارضه‌دار سابقه‌ای از ابتلا به یک عفونت باکتریال داشتند [24]. در مطالعه سیستماتیک و متاآنالیز شرستا و همکاران نیز گفته شد که به نظر می‌رسد شیوع بروز باروتروما با آسیب‌های ویروسی و التهابی آلوئول‌ها رابطه مستقیم دارد، اما هنوز مکانیسم‌های ذاتاً منحصربه‌فرد بیماری کووید-19، که بیماران را مستعد یک پاسخ التهابی اغراق‌آمیز می‌کند که به آسیب آلوئولی منجر می‌شود به‌طوری‌که مکانیک تنفسی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و به بروز بیشتر باروتروما در این بیماران نسبت به سایر پنومونی‌های ویروسی منجر می‌شود، ناشناخته است [8].
در بررسی‌ها همچنین باید نقش سرفه را در تریگر کردن باروتروما در نظر داشت. مطالعات انجام‌شده نشان داده است میزان بقای بیماران به دنبال عارضه باروتروما تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و این عارضه در اغلب موارد با موفقیت قابل اداره است [19].
نتیجه‌گیری
به‌دنبال درمان‌های انتخاب‌شده برای بیماران کووید-19 بستری‌شده، درصد کمی از آنها دچار عوارض ریوی به صورت باروتروما شدند که می‌تواند نشانگر عملکرد مناسب و تصمیم‌گیری‌های درمانی مناسب در قبال تغییرات فشار راه هوایی باشد.
علی‌رغم به دست آمدن اطلاعات ارزشمند از این مطالعه محدودیت‌هایی را می‌توان برای آن در نظر گرفت. با توجه به گذشته‌نگر بودن تحقیق، پیامدها و عوامل همراه آن محدود به اطلاعات ثبت‌شده در پرونده بیماران بوده است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله مورد تأیید کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان قرار گرفته است (کد اخلاق: IR.GUMS.REC.1399.398). همچنین اطلاعات بیماران محرمانه نگه داشته شد.
حامی مالی
این مطالعه توسط معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان مورد حمایت قرار گرفته است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی: گلاره بی‌آزار و علی اشرف؛ نگارش پیش‌نویس: گلاره بی‌آزار و محمدکاظم بهجت؛ گردآوری و تحلیل داده‌ها: مصطفی سعیدی‌نیا و رامین ابراهیمیان؛ متدلوژی: حبیب اسلامی؛ تدوین و بررسی و ویراستاری: محمدکاظم بهجت؛ بررسی متون و منابع: مصطفی سعیدی‌نیا و رامین ابراهیمیان؛ نظارت بر اجرا و مدیریت: علی اشرف و گلاره بی‌آزار.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان این پژوهش از واحد توسعه و تحقیقات بالینی بیمارستان پورسینا و مرکز تحقیقات بیهوشی دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران و پرسنل آی‌سی‌یوی بیمارستان‌های پورسینا و رازی شهر رشت برای همکاری در این مطالعه تشکر می‌کنند.
در 29 دسامبر 2019، پزشکان بیمارستانی واقع در شهر ووهان چین متوجه موارد غیرمعمول از بیماران مبتلا به پنومونی شدند. در تاریخ 9 ژانویه 2020، مرکز کنترل و پیشگیری چین عامل این بیماری را یک کروناویروس جدید به نام 2019-nCoV اعلام کرد [1, 2]. کروناویروس SARS-CoV-2 به سلول‌های واقع در دستگاه تنفسی تحتانی گرایش داشته و با تکثیر در این نواحی، باعث ایجاد ضایعاتی می‌شود [3]. در 14 درصد از موارد، فرد مبتلا علائم شدیدی از خود نشان می‌دهد. در 5 درصد از موارد نیز وضعیت بیمار به سمت وخامت پیش رفته که با نارسایی تنفسی، شوک سپتیک و نارسایی در سایر ارگان‌های بدن همراه است [4]. مطالعات معتبر ارائه حمایت تنفسی مناسب، مؤثر و ایمن را یکی از چالش‌های بزرگ پزشکان در پاندمی کووید ذکر کرده‌اند [5]. اکسیژن‌درمانی با میزان 5 لیتر در دقیقه با ماسک صورت یا 5 تا 10 لیتر در دقیقه با ماسک دارای کیسه ذخیره آغاز می‌شود و تا رسیدن درصد اشباع اکسیژن خون شریانی بالاتر یا مساوی 90 درصد در بالغین یا بالاتر از 92 تا 95 درصد در زنان باردار ادامه می‌یابد. اگر علی‌رغم اکسیژن‌درمانی با غلظت بالا هیپوکسمی و افزایش کار تنفسی بیماران ادامه یابد، توصیه می‌شود از دستگاه تهویه مکانیکی استفاده شود. بیماران براساس شرایط بالینی تحت درمان‌های لازم به صورت تهاجمی و غیرتهاجمی قرار می‌گیرند [6].
در روند درمان بیماران کووید-19 بستری در بیمارستان، یکی از عوارضی که بیماران را تهدید می‌کند، آسیب‌های ریوی است که از این آسیب‌ها می‌توان به ترومای فشاری (باروتروما) اشاره کرد.
باروترومای ریوی از عوارض فشار مثبت تهویه مکانیکی است که به دلیل پارگی آلوئول رخ می‌دهد و به انتشار و تجمع هوا در فضاهای مختلف آلوئولی اضافی منجر می‌شود و در اثر آن، عوارضی مانند پنوموتوراکس، پنومومدیاستینوم و آمفیزم زیرجلدی یا مدیاستن رخ خواهد داد [7, 8]. مقدار فشاری که در آن پارگی آلوئول رخ می‌دهد با حجم جاری بیش از حد در طول تهویه مرتبط است [9].
باروتروما در میان بیماران مبتلا به کووید-19 که تحت تهویه مکانیکی تهاجمی، تهویه فشار مثبت غیرتهاجمی، و سایر اشکال حمایت تنفسی بوده‌اند گزارش شده است [8]. گزارش‌های موردی، این عارضه را به صورت خودبه‌خودی یا در شرایطی که بیمار تحت درمان با اکسیژن از طریق کانولای بینی یا سایر روش‌های غیرتهاجمی بوده است نشان داده‌اند [10].
التهاب مداوم ریه ممکن است عامل کلیدی در اتیوپاتوژنز باروترومای ریوی در بیماران تحت تهویه غیرتهاجمی طولانی‌مدت باشد. سایر ریسک‌فاکتورها شامل حداکثر فشار دمی 40سانتی‌متری H2O و استفاده از فشار مثبت انتهای بازدمی است. آسیب منتشره آلوئولی نیز می‌تواند باعث تغییرات آمفیزم مانند پارگی فضاهای هوایی کیستیک متسع و پنوموتوراکس شود [11]. بروز باروترومای ریوی به‌خصوص می‌تواند با مدت‌زمان التهاب ریه مربوط باشد [9].
مطالعات نشان داده‌اند در بیماران کووید-19 که اینتوبه می‌شوند، ریسک باروتروما بیشتر است که با افزایش مرگ‌و‌میر همراه بوده است [10]. برخی مطالعات نیز باروترومای ناشی از کووید-19را با طولانی شدن مدت‌زمان اقامت در بیمارستان و آی‌سی‌یو و افزایش مرگ‌و‌میر مرتبط دانسته‌اند [12].
نارسایی تنفسی در بیماران کووید-19 به صورت هیپوکسمی شدید ظاهر می‌شود. کدورت‌های پراکنده دوطرفه در رادیوگرافی و تغییر ظرفیت ریه، تصویری است که بسیار شبیه به سندرم دیسترس حاد تنفسی است. در بیمارانی که تهویه مکانیکی می‌شوند، ARDS ریسک‌فاکتوراصلی باروتروما است [13]. اکثر بیماران مبتلا به کووید-19 علائم عفونت خفیف دستگاه تنفسی فوقانی را تجربه می‌کنند. با این حال، بخش کوچکی از بیماران مبتلا به پنومونی شدید و سپسیس، با پیشرفت بالقوه ARDS دچار نارسایی چندسیستمی می‌شوند. پیشرفت ARDS و عوارض مرتبط با آن، که شامل شوک سپتیک، عوارض ترومبوتیک، آسیب حاد کلیه، اختلال در آنزیم‌های کبدی، آسیب قلبی و باروتروماست، با پیامدهای بالینی ضعیف در بیماران کووید-19 همراه است [14].
شیوع پنوموتوراکس در بین بیماران کوید-19 در بخش مراقبت‌های ویژه، 2 درصد گزارش شده است و در مطالعات جدیدتر دریافتند که عوارض ناشی از باروترومای ناشی از تهویه مکانیکی تهاجمی در بیماران کووید-19 تا 15 درصد افزایش یافته است [15].
به‌طورکلی، بیماران کووید-19 دارای راه هوایی ملتهب و ادماتو و مستعد آسیب هستند. همچنین گزارش‌هایی نیز وجود دارد که فرد به‌طور خودبه‌خود دچار پنومومدیاسینوم شده است. از جمله علل پنومومدیاستینوم می‌توان به افزایش فشار راه هوایی، ونتیلاسیون مکانیکی و انسداد راه هوایی، افزایش فشار داخل توراکس مثل مانور والسالوا، استفراغ شدید، همچنین بیماری‌هایی مثل سارکوئیدوزیس اشاره کرد [12، 16، 17].
در طول همه‌گیری کووید-19 از سال 2020 شاهد افزایش قابل توجه تعداد مشاوره‌های آی‌سی‌یو با علائم باروتروما در بیماران تحت تهویه مکانیکی بوده‌ایم [7]. تعداد محدودی مطالعات در مورد اپیدمیولوژی و عوامل خطر بالقوه مرتبط با ایجاد باروتروما در بیماران کووید-19 وجود دارد [14]. در واقع، ریسک‌فاکتورها، پاتوفیزیولوژی و پیامدهای بالینی باروتروما در بیماران مبتلا به کووید-19هنوز به‌خوبی درک نشده است [8].
با توجه به شیوع مجدد بیماری کووید-19 و افزایش موارد بستری در بیمارستان شهر رشت، در این تحقیق بیماران با تشخیص کووید-19 بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی درمانی رشت در روند درمان از نظر رخداد باروتروما بررسی شدند.
روش‌ها
این مطالعه، یک مطالعه مشاهده‌ای گذشته‌نگر است که پس از کسب مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی درمانی (پورسینا و رازی) شهر رشت در سال 1399 انجام شد.
معیار ورود
بیماران مبتلا به کووید-19 (دارای PCR مثبت) با سن بالای 18 سال بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های رازی و پورسینا شهررشت در سال 1399 وارد مطالعه شدند.
معیار عدم ورود
عدم رضایت بیمار، معیار عدم ورود به مطالعه بود.
در ابتدا چک‌لیستی بدین منظور آماده شد که شامل آیتم‌هایی از قبیل سن، جنس، بیماری‌های زمینه‌ای، مصرف سیگار، علائم بدو ورود و نحوه تهویه مکانیکی شامل تهویه مکانیکی تهاجمی با استراتژی محافظتی، تهویه غیرتهاجمی با فشار مثبت مداوم راه هوایی و تجویز اکسیژن با ماسک یا کانولای بینی بود.
اطلاعات 140 بیمار مبتلا به کووید-19 با سن بالای 18 سال بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی درمانی (پورسینا و رازی) شهر رشت در سال 1399 توسط دستیار بیهوشی مسئول تکمیل شد. در طول سیر درمان تا موقع ترخیص، عوارض ریوی شامل آمفیزم زیرجلدی، پنوموتراکس و پنومومدیاستینوم ثبت شد. تشخیص باروتروما براساس اشعه ایکس قفسه سینه و معاینه بالینی بود. در صورت رخداد عارضه با توجه به شرایط بالینی بیمار درمان‌های نگدارنده و نظارتی یا چست تیوب‌گذاری انجام گرفت.
آنالیز آماری
داده‌های جمع‌آوری‌شده وارد نرم‌افزار SPSS نسخه 22 شدند. برای توصیف متغیرهای کمی از میانگین، انحراف‌معیار، مینیمم و ماکزیمم و برای توصیف متغیرهای کیفی از تعداد و درصد استفاده شدند. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون کای‌دو (یا آزمون دقیق فیشر) و آزمون تی مستقل (یا آزمون من‌ویتنی) استفاده شد. سطح معنی‌داری، کمتر از 0/05 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
در این مطالعه 140 بیمار مبتلا به کووید-19 بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های پورسینا و رازی شهر رشت در سال 1399 مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سنی بیماران 14/68±58/67 سال بود. 52/1 درصد بیماران مبتلا به کووید-19 بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های آموزشی درمانی شهر رشت را زنان و 47/9 درصد را مردان تشکیل می‌دادند. در میان تظاهرات بالینی مشاهده‌شده، تنگی نفس (38/4 درصد) و سرفه (30/6 درصد) بیشترین علائم بالینی بودند و تب (24/1 درصد) و علائم گوارشی (6/9 درصد) به ترتیب در رده‌های بعدی قرار داشتند (جدول شماره 1).
81 نفر (9/57 درصد) از بیماران با تهویه غیرتهاجمی مورد حمایت تنفسی قرار داشتند و 59 نفر (42/1 درصد) از طریق ونتیلاتور و تهویه تهاجمی مورد حمایت تنفسی در آی‌سی‌یو قرار گرفتند. در میان بیماران مورد حمایت تنفسی از طریق تهویه غیرتهاجمی، ماسک صورت با 55/6 درصد بیشترین مورد استفاده را داشت. کانولای بینی با 22/2 درصد، فشار راه هوایی مثبت دوطرفه با 18/5 درصد و فشار مثبت مداوم در راه‌های هوایی با 3/7 درصد به ترتیب رتبه‌های بعدی را شامل می‌شدند.
از میان 140 بیمار بررسی‌شده در این مطالعه، 9 بیمار (6/4 درصد) به عوارض باروترومای ناشی از حمایت‌های تنفسی به‌عمل‌آمده، مبتلا شدند که در این میان، در 8 مورد (88/9 درصد) عارضه پنوموتوراکس و در یک مورد (11/1 درصد) عارضه پنوموتوراکس همزمان با آمفیزم ساب‌کوتانئوس مشاهده شد. 131 بیمار (93/6 درصد) هیچ‌گونه عوارض ریوی ناشی از حمایت‌های تنفسی را در زمان بستری در آی‌سی‌یو نداشتند.
نتایج مطالعه ما نشان داد میزان بروز باروترومای ریوی در بیماران با تهویه تهاجمی به صورت معنی‌داری بالاتر از بیماران با تهویه غیرتهاجمی بود (13/6 درصد درمقابل 1/2 درصد، 0/003=P).
از میان 81 بیمار با تهویه غیرتهاجمی، در یک مورد (2/1 درصد) عارضه ریوی باروتروما مشاهده شد و ارتباط آماری معنی‌داری بین روش‌های مختلف تهویه غیرتهاجمی و بروز عوارض ریوی باروتروما مشاهده نشد (0/222=P).
همچنین بین بروز عوارض ریوی باروتروما و سایر متغیرهای مورد مطالعه از قبیل جنس، سن، تظاهرات بالینی بدو ورود، بیماری‌های زمینه‌ای، سوابق مصرف مواد و مقادیر فشار مثبت انتهای بازدم و فشار کفه تنظیمی اعمال‌شده ارتباط آماری معنی‌داری دیده نشد. اما میان میانگین سن بیماران و بروز عوارض باروتروما ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده شد (0/009=P) (جدول شماره 2).
بحث
مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی عارضه باروترومای ریوی در بیماران مبتلا به کووید-19 بستری در بخش‌های مراقبت ویژه بیمارستان‌های رازی و پورسینای رشت انجام شد. میانگین سنی بیماران در این مطالعه برابر 14/68±58/67 سال بود. از میان 140 بیمار بررسی‌شده در این مطالعه، 9 بیمار (6/4 درصد) به عارضه باروترومای ناشی از حمایت‌های تنفسی مبتلا شدند که این میزان در مقایسه با مطالعات مشابه انجام‌شده یعنی مطالعات مک‌گینس و همکاران [12] و الساران و همکاران [15] که هر دو فراوانی 15 درصد باروتروما در بیماران کوید-19بستری در آی‌سی‌یو را نشان دادند، بسیار کمتر بود. همچنین در مطالعه ادواردز و همکاران، از میان 574 بیمار کووید-19، 139 نفر نیاز به تهویه مکانیکی پیدا کردند (24/9 درصد) که 13 نفر از آنان (9/4 درصد) به عارضه باروتروما دچار شدند [7].
هم‌راستا با نتایج مطالعه چن و همکاران [18]، نتایج مطالعه ما نشان داد ارتباط آماری معنی‌داری بین نحوه تهویه تنفسی (تهاجمی و غیرتهاجمی) در بیماران مبتلا به کووید-19و بروز عارضه ریوی باروتروما دیده می‌شود. اما بین روش‌های مختلف تهویه غیرتهاجمی و بروز عارضه ریوی باروتروما ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده نشد. همچنین بین بروز عارضه ریوی باروتروما و سایر متغیرهای مورد مطالعه از قبیل جنس، سن، تظاهرات بالینی بدو ورود، بیماری‌های زمینه‌ای، سوابق مصرف مواد و مقادیر فشار مثبت انتهای بازدم و فشار کفه تنظیمی اعمال‌شده، ارتباط آماری معنی‌داری دیده نشد. در این مطالعه، در 8 بیمار (88/9 درصد) عارضه پنوموتوراکس و در یک بیمار (11/1 درصد) عارضه پنوموتوراکس همزمان با آمفیزم ساب‌کوتانئوس مشاهده شد. اما در مطالعه ادواردز و همکاران که بروز باروتروما در بیماران کووید-19 اینتوبه 10/7 درصد (15 از 139) گزارش شده بود، شایع‌ترین یافته‌های عکس قفسه سینه این بیماران، آمفیزم زیرجلدی و سپس پنومومیاستینوم و درنهایت پنوموتوراکس بود [7].
یودی و همکاران در سال 2021 وضعیت باروتروما را در بیماران کووید-19 که دچار ARDS بودند و به مدت طولانی تحت درمان با تهویه مکانیکی قرار داشتند، ارزیابی کردند. آنها در40 درصد بیماران خود باروتروما را گزارش کردند که عمده آن پنوموتراکس بود [19]. لازم به ذکر است که فقط موارد شناخته‌شده ARDS در زمینه کووید-19 با PCR مثبت که بیش از 2 روز تحت تهویه مکانیکی بودند وارد تحقیق شدند. مک‌گینس و همکاران در یک مطالعه مورد ـ شاهدی، 601 بیمار را در دو گروه کووید-19 تشخیص‌داده‌شده و گروه شاهد مبتلا به ARDS جهت رخداد باروتروما بررسی کردند. تمام این بیماران تحت تهویه مکانیکی قرار داشتند. نتایج تحقیق ایشان نشان داد در گروه کووید-19، 24 درصد و در گروه شاهد 0/5 درصد عارضه باروتروما مشاهده شد [12]. در مطالعه دیگری که توسط آنزوئتو و همکاران انجام شد و در آن 5000 بیمار تحت تهویه مکانیکی به مدت بیش از 12 ساعت بررسی شدند، فقط در 2/9 درصد افراد باروتروما اتفاق افتاد [20]. باید توجه داشت که تشخیص دقیق باروتروما براساس انجام سی‌تی‌اسکن است. به نظر می‌رسد در مطالعه ایشان موارد باروتروما به‌خوبی تشخیص داده نشده بودند [19].
در مطالعه حاضر به‌دلیل شرایط موجود در دوران پاندمی و عدم دسترسی به دستگاه سونوگرافی اختصاصی ریه از گرافی ساده ریه به‌عنوان تشخیص‌دهنده عارضه استفاده شد.
همان‌طور که بررسی‌ها نشان داده است عارضه باروتروما به میزان متفاوتی در مطالعات گزارش شده است. علل توجیه‌کننده این تفاوت‌ها می‌تواند تفاوت در جمعیت‌های مورد مطالعه و معیارهای ورود به مطالعه و همچنین تفاوت در روش‌های تشخیصی باروتروما باشد. برای مثال در تحقیقی که روش تشخیص برپایه معاینه و عکس ساده CXR بوده است، نتایج با تحقیقی که تشخیص دقیق با نتایج سی‌تی‌اسکن تأیید می‌شده است یکسان نیست. همچنین نتایج تحقیق در یک مرکز دانشگاهی که با مشارکت دانشجویان و دستیاران اداره شود، نسبت به یک مرکز فوق‌تخصصی که کلیه اقدامات و تصمیم‌گیری‌ها توسط متخصصین آی‌سی‌یو انجام می‌گیرد متفاوت خواهد بود. کاملاً واضح است که تنظیمات ونتیلاتور، تنظیمات فشار مثبت انتهای بازدم، فشار کفه و سایر پارامترها براساس وضعیت بیمار، کمپلیانس ریه و سایر موارد مشابه می‌تواند بر رخداد این عارضه تأثیرگذار باشد. مطالعات واضحاً نشان داده‌اند بین حجم جاری و فشار راه هوایی و عارضه باروتروما ارتباط وجود دارد [21]. ایسنر و همکاران دریافتند که فشار مثبت انتهای بازدم بالاتر با افزایش خطر باروتروما در ارتباط است [22]. بعضی تحقیقات نیز بر این باورند که رخداد پنوموتراکس خودبه‌خودی و آمفیزم یک عارضه اختصاصی پنومونی‌های وایرال هستند و خیلی به پارامترها ارتباطی ندارند [23]. سامی و سرشتی در یک مطالعه به بررسی بروز باروتروما و عوامل همراه، روی 103 بیمار کووید-19 بستری در بخش مراقبت‌های ویژه پرداختند. درمجموع 12/6 درصد بیماران دچار عارضه باروتروما شدند. نیمی از این بیماران در 5 روز اول بعد از اینتوباسیون دچار عارضه شدند و همگی مرد بودند. 61/53 درصد بیماران عارضه‌دار سابقه‌ای از ابتلا به یک عفونت باکتریال داشتند [24]. در مطالعه سیستماتیک و متاآنالیز شرستا و همکاران نیز گفته شد که به نظر می‌رسد شیوع بروز باروتروما با آسیب‌های ویروسی و التهابی آلوئول‌ها رابطه مستقیم دارد، اما هنوز مکانیسم‌های ذاتاً منحصربه‌فرد بیماری کووید-19، که بیماران را مستعد یک پاسخ التهابی اغراق‌آمیز می‌کند که به آسیب آلوئولی منجر می‌شود به‌طوری‌که مکانیک تنفسی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و به بروز بیشتر باروتروما در این بیماران نسبت به سایر پنومونی‌های ویروسی منجر می‌شود، ناشناخته است [8].
در بررسی‌ها همچنین باید نقش سرفه را در تریگر کردن باروتروما در نظر داشت. مطالعات انجام‌شده نشان داده است میزان بقای بیماران به دنبال عارضه باروتروما تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و این عارضه در اغلب موارد با موفقیت قابل اداره است [19].
نتیجه‌گیری
به‌دنبال درمان‌های انتخاب‌شده برای بیماران کووید-19 بستری‌شده، درصد کمی از آنها دچار عوارض ریوی به صورت باروتروما شدند که می‌تواند نشانگر عملکرد مناسب و تصمیم‌گیری‌های درمانی مناسب در قبال تغییرات فشار راه هوایی باشد.
علی‌رغم به دست آمدن اطلاعات ارزشمند از این مطالعه محدودیت‌هایی را می‌توان برای آن در نظر گرفت. با توجه به گذشته‌نگر بودن تحقیق، پیامدها و عوامل همراه آن محدود به اطلاعات ثبت‌شده در پرونده بیماران بوده است.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله مورد تأیید کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان قرار گرفته است (کد اخلاق: IR.GUMS.REC.1399.398). همچنین اطلاعات بیماران محرمانه نگه داشته شد.
حامی مالی
این مطالعه توسط معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان مورد حمایت قرار گرفته است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی: گلاره بی‌آزار و علی اشرف؛ نگارش پیش‌نویس: گلاره بی‌آزار و محمدکاظم بهجت؛ گردآوری و تحلیل داده‌ها: مصطفی سعیدی‌نیا و رامین ابراهیمیان؛ متدلوژی: حبیب اسلامی؛ تدوین و بررسی و ویراستاری: محمدکاظم بهجت؛ بررسی متون و منابع: مصطفی سعیدی‌نیا و رامین ابراهیمیان؛ نظارت بر اجرا و مدیریت: علی اشرف و گلاره بی‌آزار.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان این پژوهش از واحد توسعه و تحقیقات بالینی بیمارستان پورسینا و مرکز تحقیقات بیهوشی دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، رشت، ایران و پرسنل آی‌سی‌یوی بیمارستان‌های پورسینا و رازی شهر رشت برای همکاری در این مطالعه تشکر می‌کنند.
References
1.Kahn N. New virus discovered by Chinese scientists investigating pneumonia outbreak. 2020 [Updated 2020 January 8]. Available from: [Link]
2.Gralinski LE, Menachery VD. Return of the coronavirus: 2019-nCoV. Viruses. 2020; 12(2):135. [DOI:10.3390/v12020135] [PMID] [PMCID]
3.Mulangu S, Dodd LE, Davey RT Jr, Tshiani Mbaya O, Proschan M, Mukadi D, et al. A randomized, controlled trial of ebola virus disease therapeutics. The New England Journal of Medicine. 2019; 381(24):2293-303. [DOI:10.1056/NEJMoa1910993] [PMID]
4.Gao J, Tian Z, Yang X. Breakthrough: Chloroquine phosphate has shown apparent efficacy in treatment of COVID-19 associated pneumonia in clinical studies. Bioscience Trends. 2020; 14(1):72-3. [DOI:10.5582/bst.2020.01047] [PMID]
5.Volpicelli G, Lamorte A, Villén T. What's new in lung ultrasound during the COVID-19 pandemic. Intensive Care Medicine. 2020; 46(7):1445-8. [DOI:10.1007/s00134-020-06048-9] [PMID] [PMCID]
6.World Health Organization. COVID-19 - China. 2020 [Updated 2020 January 12]. Available from: [Link]
7.Edwards JA, Breitman I, Bienstock J, Badami A, Kovatch I, Dresner L, et al. Pulmonary barotrauma in mechanically ventilated coronavirus disease 2019 patients: A case series. Annals of Medicine and Surgery. 2020; 61:24-29. [DOI:10.1016/j.amsu.2020.11.054] [PMID] [PMCID]
8.Shrestha DB, Sedhai YR, Budhathoki P, Adhikari A, Pokharel N, Dhakal R, et al. Pulmonary barotrauma in COVID-19: A systematic review and meta-analysis. Annals of Medicine and Surgery. 2022; 73:103221. [DOI:10.1016/j.amsu.2021.103221] [PMID] [PMCID]
9.Wang XH, Duan J, Han X, Liu X, Zhou J, Wang X, et al. High incidence and mortality of pneumothorax in critically Ill patients with COVID-19. Heart & Lung. 2021; 50(1):37-43. [DOI:10.1016/j.hrtlng.2020.10.002] [PMID] [PMCID]
10.Alhakeem A, Khan MM, Al Soub H, Yousaf Z. Case report: COVID-19-associated bilateral spontaneous pneumothorax-a literature review. The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 2020; 103(3):1162-5. [DOI:10.4269/ajtmh.20-0680] [PMID] [PMCID]
11.Carerj ML, Bucolo GM, Mazziotti S, Blandino A, Booz C, Cicero G, et al. Pulmonary barotrauma in patient suffering from COVID-19. Heliyon. 2022; 8(1):e08745. [DOI:10.1016/j.heliyon.2022.e08745] [PMID] [PMCID]
12.McGuinness G, Zhan C, Rosenberg N, Azour L, Wickstrom M, Mason DM, et al. Increased incidence of barotrauma in patients with COVID-19 on invasive mechanical ventilation. Radiology. 2020; 297(2):E252-62. [DOI:10.1148/radiol.2020202352] [PMID] [PMCID]
13.Carron M, Freo U, BaHammam AS, Dellweg D, Guarracino F, Cosentini R, et al. Complications of non-invasive ventilation techniques: a comprehensive qualitative review of randomized trials. British Journal of Anaesthesia. 2013; 110(6):896-914. [DOI:10.1093/bja/aet070] [PMID]
14.Zhou F, Yu T, Du R, Fan G, Liu Y, Liu Z, et al. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: A retrospective cohort study. Lancet. 2020; 395(10229):1054-62. [DOI:10.1016/S0140-6736(20)30566-3] [PMID] [PMCID]
15.Elsaaran H, AlQinai S, AlTarrah D, Abdulrasoul M, Al-Youha S, Almazeedi S, et al. Prevalence and risk factors of barotrauma in COVID-19 patients admitted to an intensive care unit in Kuwait; a retrospective cohort study. Annals of Medicine and Surgery. 2021; 63:102141. [DOI:10.1016/j.amsu.2021.01.089] [PMID] [PMCID]
16.Wali A, Rizzo V, Bille A, Routledge T, Chambers AJ. Pneumomediastinum following intubation in COVID-19 patients: A case series. Anaesthesia. 2020; 75(8):1076-81. [DOI:10.1111/anae.15113] [PMID] [PMCID]
17.Lyons C, Callaghan M. The use of high-flow nasal oxygen in COVID-19. Anaesthesia. 2020; 75(7):843-7. [DOI:10.1111/anae.15073] [PMID]
18.Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, et al. Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: A descriptive study. Lancet. 2020; 395(10223):507-13. [DOI:10.1016/S0140-6736(20)30211-7] [PMID]
19.Udi J, Lang CN, Zotzmann V, Krueger K, Fluegler A, Bamberg F, et al. Incidence of barotrauma in patients with COVID-19 pneumonia during prolonged invasive mechanical ventilation - a case-control study. Journal of Intensive Care Medicine. 2021; 36(4):477-83. [DOI:10.1177/0885066620954364] [PMID]
20.Anzueto A, Frutos-Vivar F, Esteban A, Alía I, Brochard L, Stewart T, et al. Incidence, risk factors and outcome of barotrauma in mechanically ventilated patients. Intensive Care Medicine. 2004; 30(4):612-9. [DOI:10.1007/s00134-004-2187-7] [PMID]
21.Weg JG, Anzueto A, Balk RA, Wiedemann HP, Pattishall EN, Schork MA, et al. The relation of pneumothorax and other air leaks to mortality in the acute respiratory distress syndrome. The New England Journal of Medicine. 1998; 338(6):341-6. [DOI:10.1056/NEJM199802053380601] [PMID]
22.Eisner MD, Thompson BT, Schoenfeld D, Anzueto A, Matthay MA; Acute Respiratory Distress Syndrome Network. Airway pressures and early barotrauma in patients with acute lung injury and acute respiratory distress syndrome. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 200; 165(7):978-82. [DOI:10.1164/ajrccm.165.7.2109059] [PMID]
23.Niehaus M, Rusgo A, Roth K, Jacoby JL. Retropharyngeal air and pneumomediastinum: A rare complication of influenza A and asthma in an adult. The American Journal of Emergency Medicined. 2016; 34(2):338.e1-2. [DOI:10.1016/j.ajem.2015.06.020] [PMID]
24.Sami R, Sereshti N. Case report: Barotrauma in COVID-19 case series. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 2021; 105(1):54-58. [DOI:10.4269/ajtmh.21-0080] [PMID] [PMCID]
2.Gralinski LE, Menachery VD. Return of the coronavirus: 2019-nCoV. Viruses. 2020; 12(2):135. [DOI:10.3390/v12020135] [PMID] [PMCID]
3.Mulangu S, Dodd LE, Davey RT Jr, Tshiani Mbaya O, Proschan M, Mukadi D, et al. A randomized, controlled trial of ebola virus disease therapeutics. The New England Journal of Medicine. 2019; 381(24):2293-303. [DOI:10.1056/NEJMoa1910993] [PMID]
4.Gao J, Tian Z, Yang X. Breakthrough: Chloroquine phosphate has shown apparent efficacy in treatment of COVID-19 associated pneumonia in clinical studies. Bioscience Trends. 2020; 14(1):72-3. [DOI:10.5582/bst.2020.01047] [PMID]
5.Volpicelli G, Lamorte A, Villén T. What's new in lung ultrasound during the COVID-19 pandemic. Intensive Care Medicine. 2020; 46(7):1445-8. [DOI:10.1007/s00134-020-06048-9] [PMID] [PMCID]
6.World Health Organization. COVID-19 - China. 2020 [Updated 2020 January 12]. Available from: [Link]
7.Edwards JA, Breitman I, Bienstock J, Badami A, Kovatch I, Dresner L, et al. Pulmonary barotrauma in mechanically ventilated coronavirus disease 2019 patients: A case series. Annals of Medicine and Surgery. 2020; 61:24-29. [DOI:10.1016/j.amsu.2020.11.054] [PMID] [PMCID]
8.Shrestha DB, Sedhai YR, Budhathoki P, Adhikari A, Pokharel N, Dhakal R, et al. Pulmonary barotrauma in COVID-19: A systematic review and meta-analysis. Annals of Medicine and Surgery. 2022; 73:103221. [DOI:10.1016/j.amsu.2021.103221] [PMID] [PMCID]
9.Wang XH, Duan J, Han X, Liu X, Zhou J, Wang X, et al. High incidence and mortality of pneumothorax in critically Ill patients with COVID-19. Heart & Lung. 2021; 50(1):37-43. [DOI:10.1016/j.hrtlng.2020.10.002] [PMID] [PMCID]
10.Alhakeem A, Khan MM, Al Soub H, Yousaf Z. Case report: COVID-19-associated bilateral spontaneous pneumothorax-a literature review. The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 2020; 103(3):1162-5. [DOI:10.4269/ajtmh.20-0680] [PMID] [PMCID]
11.Carerj ML, Bucolo GM, Mazziotti S, Blandino A, Booz C, Cicero G, et al. Pulmonary barotrauma in patient suffering from COVID-19. Heliyon. 2022; 8(1):e08745. [DOI:10.1016/j.heliyon.2022.e08745] [PMID] [PMCID]
12.McGuinness G, Zhan C, Rosenberg N, Azour L, Wickstrom M, Mason DM, et al. Increased incidence of barotrauma in patients with COVID-19 on invasive mechanical ventilation. Radiology. 2020; 297(2):E252-62. [DOI:10.1148/radiol.2020202352] [PMID] [PMCID]
13.Carron M, Freo U, BaHammam AS, Dellweg D, Guarracino F, Cosentini R, et al. Complications of non-invasive ventilation techniques: a comprehensive qualitative review of randomized trials. British Journal of Anaesthesia. 2013; 110(6):896-914. [DOI:10.1093/bja/aet070] [PMID]
14.Zhou F, Yu T, Du R, Fan G, Liu Y, Liu Z, et al. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: A retrospective cohort study. Lancet. 2020; 395(10229):1054-62. [DOI:10.1016/S0140-6736(20)30566-3] [PMID] [PMCID]
15.Elsaaran H, AlQinai S, AlTarrah D, Abdulrasoul M, Al-Youha S, Almazeedi S, et al. Prevalence and risk factors of barotrauma in COVID-19 patients admitted to an intensive care unit in Kuwait; a retrospective cohort study. Annals of Medicine and Surgery. 2021; 63:102141. [DOI:10.1016/j.amsu.2021.01.089] [PMID] [PMCID]
16.Wali A, Rizzo V, Bille A, Routledge T, Chambers AJ. Pneumomediastinum following intubation in COVID-19 patients: A case series. Anaesthesia. 2020; 75(8):1076-81. [DOI:10.1111/anae.15113] [PMID] [PMCID]
17.Lyons C, Callaghan M. The use of high-flow nasal oxygen in COVID-19. Anaesthesia. 2020; 75(7):843-7. [DOI:10.1111/anae.15073] [PMID]
18.Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, et al. Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: A descriptive study. Lancet. 2020; 395(10223):507-13. [DOI:10.1016/S0140-6736(20)30211-7] [PMID]
19.Udi J, Lang CN, Zotzmann V, Krueger K, Fluegler A, Bamberg F, et al. Incidence of barotrauma in patients with COVID-19 pneumonia during prolonged invasive mechanical ventilation - a case-control study. Journal of Intensive Care Medicine. 2021; 36(4):477-83. [DOI:10.1177/0885066620954364] [PMID]
20.Anzueto A, Frutos-Vivar F, Esteban A, Alía I, Brochard L, Stewart T, et al. Incidence, risk factors and outcome of barotrauma in mechanically ventilated patients. Intensive Care Medicine. 2004; 30(4):612-9. [DOI:10.1007/s00134-004-2187-7] [PMID]
21.Weg JG, Anzueto A, Balk RA, Wiedemann HP, Pattishall EN, Schork MA, et al. The relation of pneumothorax and other air leaks to mortality in the acute respiratory distress syndrome. The New England Journal of Medicine. 1998; 338(6):341-6. [DOI:10.1056/NEJM199802053380601] [PMID]
22.Eisner MD, Thompson BT, Schoenfeld D, Anzueto A, Matthay MA; Acute Respiratory Distress Syndrome Network. Airway pressures and early barotrauma in patients with acute lung injury and acute respiratory distress syndrome. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 200; 165(7):978-82. [DOI:10.1164/ajrccm.165.7.2109059] [PMID]
23.Niehaus M, Rusgo A, Roth K, Jacoby JL. Retropharyngeal air and pneumomediastinum: A rare complication of influenza A and asthma in an adult. The American Journal of Emergency Medicined. 2016; 34(2):338.e1-2. [DOI:10.1016/j.ajem.2015.06.020] [PMID]
24.Sami R, Sereshti N. Case report: Barotrauma in COVID-19 case series. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 2021; 105(1):54-58. [DOI:10.4269/ajtmh.21-0080] [PMID] [PMCID]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان تحت مجوز
Creative Commons
Attribution-NonCommercial 4.0 است.
تماس با ما
کد پستی : 93345-41938
تلفن نمابر: 0133330939
وبسایت: http://journal.gums.ac.irو ایمیل: medjour@gums.ac.ir
