مقدمه
امروزه تحولات روزافزون حوزه‌های فناوری، اقتصادی و اجتماعی، همه پدیده‌ها را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهند و یکی از کانون‌های پرشتاب تحول در جهان امروز، حوزه «سلامت» است [1]. به‌تدریج با افزایش دغدغه‌های محیطی، اهمیت آینده‌نگری و لزوم کسب آمادگی برای رویارویی با شرایط مخاطره‌آمیز، سلامت و آموزش پزشکی به یکی از اولویت‌های جوامع تبدیل شده است [2]. 
 یکی از ابزارهایِ مهم توجه به حوزه فناوری اطلاعات سلامت و پرونده سلامت الکترونیک است. این پرونده در میان فناوری‌های سلامت به‌طور معناداری به بهبود کیفیت مراقبت‌های سلامت در جامعه منجر شده است. در‌واقع، اطلاعات بیماران را که شامل اطلاعات تماس، تاریخچه پزشکی بیمار، آلرژی، نتایج تست‌ها و برنامه‌های درمانی در فرم دیجیتال ثبت شده است و همواره در دسترس هستند. از مزایای پرونده سلامت الکترونیک می‌توان به بهبود کارایی در ثبت نتایج تست بیماران و ارتقای سلامت جامعه اشاره کرد. بنابراین توجه به این حوزه و ارتقای آن به‌منظور پیشگیری و مراقبت از بیماری‌ها در سطح جامعه ضروری به‌نظر می‌رسد [3].
سلامت الکترونیـک به‌طور ویژه بر کاربـرد هـم‌زمان فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات در حوزه‌های مرتبط با سلامت تمرکز دارد [4]. در این راستا، دولت کانادا از سال 2001 بر ایجاد سیستم‌‌ پرونده الکترونیک سلامت اقدام کرده است. در سال 2015، توسعه این سیستم 91 درصد کانادایی‌ها را پوشش داده و شامل 91 هزار پزشک بوده است [5]. 
همچنین کشور انگلستان در سال 2001 طرحی را با نام «طرح ملی برای فناوری اطلاعات» برای مدرن کردن سیستم مراقبت‌های بهداشتی خود آغاز کرد که زمینه خدمات‌رسانی به 96 درصد جامعه را مهیا کرد [6]. در کشور ما نیز بر‌اساس ماده 74 قانون برنامه ششم توسعه، بر لزوم استقرار سامانه پرونده الکترونیکی سلامت ایرانیان تأکید شده است [7]. استقرار نظام سلامت در‌حال‌حاضر در کشور به‌صورت پراکنده و اغلب درزمینه سیستم‌های محدود اطلاعاتی در بعضی بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مطب‌ها و داروخانه‌ها انجام می‌شود [8].
در توسعه نظام‌های اطلاعاتی حوزه سلامت، عواملی نظیر سطح فناوری، میزان پذیرش بیماران و پزشکان و درجه حمایت‌های مالی تأثیرگذار هستند [9]. ساختار اطلاعات سلامت به کیفیت معماری نظام اطلاعات باز‌می‌گردد. این معماری، چگونگی تقسیم کار، ساختاربخشی و کنترل جریان داده‌ها و اطلاعات را هدایت می‌کند [10]. به‌عبارتی، معماری اطلاعات سلامت را می‌توان سازه و ساختار سیستم اطلاعات سلامت به تفکیک رویکردهای کمّی و کیفی به‌کار‌ گرفته‌شده در بخش‌های ورودی، پردازش و خروجی نظام اطلاعات سلامت الکترونیک دانست [11]. یکی از مهم‌ترین مسائل نظام اطلاعاتی سلامت الکترونیک موضوع ارزیابی آن است. اصولاً ارزیابی، بحرانی‌ترین بخش تجزیه‌و‌تحلیل یک سیستم به حساب می‌آید [12]. این ارزیابی، مسیر صحیح حرکت فرایندها و کنشگران سیستم سلامت الکترونیک و اقدامات اصلاحی بهبود مسیر را نشان می‌دهد [13].   
در جدول شماره 1، دیدگاه صاحب‌نظران مختلف در‌خصوص عوامل ارزیابی سیستم‌های سلامت الکترونیک ارائه شده است.


این مطالعه با هدف بررسی ارتباط عناصر اصلی مؤثر در توسعه نظام اطلاعاتی سلامت الکترونیک و تجزیه‌و‌تحلیل تصاویر آینده این نظام انجام شد.
روش‌ها
این مطالعه توصیفی با هدف کاربردی به‌منظور ارتباط عناصر مؤثر بر نظام اطلاعاتی سلامت الکترونیک در بخش کمّی شامل 35 نفر از مدیران و کارشناسان فناوری اطلاعات بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی استان‌های گیلان و قزوین اجرا شد. برای افراد شرکت‌کننده، پرسش‌نامه مقایسه‌های زوجی به روش دستی ارسال شد که 95 درصد مشارکت داشتند (33 پرسش‌نامه بازگشت شد). نسخه الکترونیکی پرسش‌نامه نیز طراحی و ارائه شده بود. 
در بخش کیفی نیز به‌منظور قطعی کردن مدل مفهومی (مشتمل بر 3 بُعد و 6 معیار) و طراحی سناریوهای آینده، جلسات خبرگی با حضور 8 نفر از صاحب‌نظران حوزه سلامت، فناوری اطلاعات و آینده‌پژوهی انجام شد. 
به‌منظور رتبه‌بندی ابعاد اصلی نظام اطلاعاتی سلامت الکترونیک از تحلیل سلسله مراتبی مبتنی بر مقایسه‌های زوجی استفاده شد. ساختار درختی مسئله در سطوح اهداف، ابعاد و معیارها طراحی شد و سپس خبرگان نسبت به مقایسه زوجی ابعاد و رتبه‌بندی معیارها با توجه به ابعاد مختلف اقدام کردند (تصویر شماره 1). 

طیف توزین ترجیحات در دامنه‌ای از طیف 1 تا 9 انجام شد، به‌گونه‌ای‌که از 1 تا 9 به‌ترتیب نشان‌دهنده ترجیح یکسان، یکسان تا نسبتاً مرجح، نسبتاً مرجح، نسبتاً تا به میزان قوی مرجح، میزان قوی مرجح، به نسبت قوی تا بسیار قوی مرجح، ترجیح بسیار قوی، بسیار تا بی‌اندازه مرجح و بی‌اندازه مرجح بود.
تجزیه‌و‌تحلیل آمار توصیفی با نرم‌افزار SPSS نسخه 22 انجام شد و رتبه‌بندی ابعاد و معیارهای نظام اطلاعاتی سلامت الکترونیک با نرم‌افزار اکسپرت چویس نسخه 11 انجام شد.
یافته‌ها
افراد شرکت‌کننده در پژوهش شامل 17 مرد (51/5 درصد) و 16 زن (48/5 درصد) بود. 3 درصد در گروه سنی زیر 30 سال، 69/7 درصد در گروه 31 تا 40 و 3/27 درصد در سن 41 تا 50 سال قرار داشتند. از این بین 36/4 درصد دارای مدرک کارشناسی، 57/6 درصد کارشناسی ارشد و 6/1 درصد با تحصیلات دکترا بودند. در مورد سابقه کاری پاسخ‌دهندگان نیز 21/2 درصد زیر 10 سال، 39/4 درصد بین 11 تا 20 سال و 39/4 درصد بین 21 تا 30 سال سابقه داشتند.
نتایج رتبه‌بندی حاکی از اهمیت و تأکید بر نقش‌آفرینی به میزان 45/8 درصد برای محتوای اطلاعاتی، 34/9 درصد برای معماری اطلاعات و 19/3 درصد برای امنیت اطلاعات دارد. ضمن آنکه ضریب کل ناسازگاری پرسش‌نامه‌ها معادل 0/06 بوده است.
موضوع «سازگاری» در مسائل تصمیم‌گیری در حوزه مقایسه‌های زوجی یکی از نکات مورد توجه است. آگاهی از سازگاری قضاوت‌ها و مقایسه‌ها به این دلیل حائز اهمیت است که قضاوت‌ها تصادفی اعمال نشود. از‌این‌رو، خبرگان تحقیق نرخ ناسازگاری برای هر‌یک از پرسش‌نامه‌های تکمیل‌شده را محاسبه کرده‌اند. در‌صورتی‌که نرخ ناسازگاری محاسبه‌شده از 0/1 کمتر بود، این امکان وجود داشت که قضاوت‌ها صوری یا از روی اشتباه انجام شده باشد که بازبینی شد.
برای محاسبه نرخ ناسازگاری به‌صورت ذیل عمل شده است:
تشکیل ماتریس به‌هنجار: برای تشکیل ماتریس به‌هنجار اعداد هر ستون بر مجموع آن ستون تقسیم می‌شود.
محاسبه ماتریس بردار مجموع وزنی: برای این کار اعداد ماتریس ناسازگار در متوسط جمع ردیف‌ها ضرب می‌شود.
تعیین و محاسبه بردار سازگاری: مقدار این بردار با تقسیم هر یک از مؤلفه‌های (بردار مجموع وزنی) بر بردار اولویت حاصل می‌شود.
محاسبه بزرگ‌ترین مقدار ویژه (λ max): مقدار λ max عبارت است از میانگین (بردار سازگاری) است.
محاسبه شاخص ناسازگاری: نرخ ناسازگاری براساس فرمول شماره 1 به‌دست می‌آید: (n نشانه تعداد شاخص‌ها و I.I.R شاخص ناسازگار تصادفی و I.I. مقدار شاخص ناسازگاری) 
1. I.I.=λ Max-n/n-1
I.R.=I.I./I.I.R
نرخ ناسازگاری باید کمتر از 0/1 باشد تا تأیید شود که بین قضاوت‌های خبرگان تناقضی وجود نداشته است [23]. در صورت نرمال‌سازی ارزیابی معیارهای نظام اطلاعات سلامت، ضریب اهمیت یک برای معیار نیروی انسانی، ضریب 0/669 برای زیرساخت‌ها، 0/631 هزینه بهره‌برداری، 0/335 سرعت دسترسی، 0/271 برای فراگیر بودن و ضریب 0/154 برای عدم وابستگی به اینترنت اختصاص خواهد یافت.
درزمینه سلامت، محتوای اطلاعات، مفهومی گسترده دارد و به معنای داده‌های گردآوری‌شده از منابع چندگانه برای استفاده‌های گوناگون است. توصیف کامل محتوای اطلاعات، کاری غیرممکن و غیرعملی است، زیرا هر استفاده‌کننده‌ای به‌دنبال اطلاعات مختلفی برای مقاصد گوناگون است [24]. 
معماری اطلاعات سلامت به ساختار نظام اطلاعات در این حوزه بر‌می‌گردد. این ساختار بر چگونگی تقسیم کار، ساختاربخشی و کنترل جریان داده‌ها تأکید دارد [10]. عناصر معماری اطلاعات شامل موارد زیر است: 1. سیستم‌های سازمان‌دهی مربوط به دسته‌بندی اطلاعات، 2. سیستم‌های برچسب‌زنی: چگونگی نمایش اطلاعات، 3. سیستم‌های پیمایش: چگونگی پیمایش یا حرکت در میان اطلاعات و 4. سیستم‌های جست‌وجو به‌منظور یافتن اطلاعات مناسب. البته می‌توان گفت هر‌یک از چهار عنصر گفته‌شده مؤلفه‌هایی را در‌بر‌می‌گیرند و هر‌یک از این مؤلفه‌ها می‌توانند معیاری برای سنجش و ارزیابی وبگاه شبکه سلامت باشند [25]. 
یکی دیگر از حوزه‌های سلامت، امنیت اطلاعات سلامت است. امروزه با پیشرفت فناوری، موضوع امنیت اطلاعات سلامت پررنگ‌تر شده است، زیرا افشای اطلاعات هزاران بیمار در یک لحظه امکان‌پذیر شده است و این می‌تواند باعث اعمال جرائم کیفری، جنایی یا مدنی شود. تأمین امنیت اطلاعات علاوه بر جلوگیری از خلأهای امنیتی، از اتلاف منابع مالی و تنش‌های ناشی از آن جلوگیری می‌کند. همچنین عدم وجود امنیت اطلاعات سلامت می‌تواند برای بیماران نیز عواقب سوء مانند درمان نادرست، از دست دادن شغل، از دست دادن اعتماد و اطمینان و عدم تمایل به ادامه درمان را به همراه داشته باشد. علاوه بر موارد یادشده، رعایت امنیت اطلاعات سلامت جزء ارکان اخلاق حرفه‌ای است و از استانداردهای اعتباربخشی سازمان‌های مراقبت بهداشتی‌درمانی محسوب می‌شود [26].
قرار دادن سه بُعد محتوا، معماری و امنیت اطلاعات در سه محور x ،‌y و z به‌عنوان پیشران‌های تحول در نظام اطلاعاتی سلامت الکترونیک و تلاقی آن‌ها باعث ایجاد هشت سناریو برای آینده این نظام می‌شود. این هشت سناریو بیانگر حالت‌های مختلف کارکرد ابعاد و معیارهای این نظام است. وزن متفاوت ابعاد و معیارها در اولویت‌بندی سناریوها نقشی اساسی دارد، به‌گونه‌ای که در سناریوهای دو تا هفت، منطق وزن ابعاد، هندسه چیدمان سناریوها (کیفیت سطوح نظام اطلاعاتی سلامت) را سبب‌ شده است (تصویر شماره 2):

سطح 1 (سناریوی 1)‌=‌محتوای مطلوب اطلاعاتی، معماری مطلوب اطلاعاتی  و امنیت مطلوب اطلاعاتی
سطح 2 (سناریوی 2)‌=‌محتوای مطلوب اطلاعاتی، معماری مطلوب اطلاعاتی و امنیت ضعیف اطلاعاتی
سطح 3 (سناریوی 3)‌=‌محتوای مطلوب اطلاعاتی، معماری ضعیف اطلاعاتی و امنیت مطلوب اطلاعاتی
سطح 4 (سناریوی 4)‌=‌محتوای ضعیف اطلاعاتی، معماری مطلوب اطلاعاتی و امنیت مطلوب اطلاعاتی
سطح 5 (سناریوی 5)‌=‌محتوای مطلوب اطلاعاتی، معماری ضعیف اطلاعاتی و امنیت ضعیف اطلاعاتی
سطح 6 (سناریوی 6)‌=‌محتوای ضعیف اطلاعاتی، معماری مطلوب اطلاعاتی و امنیت ضعیف اطلاعاتی
سطح 7 (سناریوی 7)‌=‌محتوای ضعیف اطلاعاتی، معماری ضعیف اطلاعاتی و امنیت مطلوب اطلاعاتی
سطح 8 (سناریوی 8)‌=‌محتوای ضعیف اطلاعاتی، معماری ضعیف اطلاعاتی و امنیت ضعیف اطلاعاتی
بحث و نتیجه‌‌گیری
نتایج حاکی از آن است که به‌منظور طراحی نظام جامع اطلاعاتی سلامت الکترونیک، بُعد محتوایی اطلاعات ‌باید مبنا باشد. سطوح بعدی اهمیت مربوط به بُعد معماری اطلاعات و سپس امنیت اطلاعات است. این امر با توجه به نقش حیاتی نشانگرهای سلامت شکل‌دهنده محتوای اطلاعات و اهمیت آن‌ها در اتخاذ راهکارهای مؤثر تشخیصی و درمانی قابل‌توجیه است.
بررسی وضعیت سلامت و ارتقای آن نیز مستلزم دریافت و ثبت داده‌های وسیع، کامل و دقیق است که به تولید داده‌های انبوه منجر می‌شود. این داده‌ها از طریق طراحی یک نظام جمع‌آوری، ذخیره و بازیابی مناسب، به‌طور فناور و با هدایت مدیریت اطلاعات سلامت قابل بهره‌برداری است. با چنین نگاهی، رویکرد سلامت الکترونیک و بهره‌برداری از پرونده الکترونیک سلامت در سطح ملی و فراملی پیشنهاد شده است. این طرح به‌دلیل ارزش و اهمیت، در اولویت اجرایی شدن برنامه‌های سلامت قرار دارد و اجرای موفقیت‌آمیز آن نیز به حمایت دولت، هماهنگی سازمانی و متولی پاسخگو نیاز دارد [27]. مباحث پرونده الکترونیک سلامت از دیدگاه هزینه سودمندی نیز قابل طرح است. این موضوع توسط هیل‌استید و همکاران [17]، وانگ و همکاران [28] و بونتین و همکاران [29] در زمینه هزینه سودمندی پرونده الکترونیک سلامت تأکید شده که نتایج آن‌ها با مطالعه ما همسو بوده است.
بیتز و بیتون [30] اعتقاد دارند در آینده برخی حوزه‌ها به دلیل تحولات جامعه و فناوری بیشتر در حوزه فناوری اطلاعات سلامت بحث خواهد شد. آن‌ها معتقدند پزشکی از راه دور، بررسی کارایی و اثربخشی نظام‌های اطلاعاتی و سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر بیماری‌های حاد که بر محوریت پرونده الکترونیک سلامت شکل خواهند گرفت، از‌ این حوزه‌ها خواهند بود. ضمن اینکه در سال‌های اخیر توجه زیادی بر مطالعه و پژوهش برای ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی خبره سلامت شده است [31 ،30]. 
در مطالعه‌ای که ژو و همکاران در چین برای تعیین موانع اجرایی پرونده سلامت الکترونیک انجام دادند، مشخص کردند با وجود مسائلی مانند سطح فناوری، مقاومت بیماران و پزشکان و عدم حمایت‌های مالی، موضوعات مربوط به ساختار و امنیت اطلاعات از مهم‌ترین مشکلات این حوزه به شمار می‌روند [9].
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود محتوای اطلاعات، معماری اطلاعات و امنیت اطلاعات در نظام اطلاعات سلامت الکترونیک نقشی راهبردی ایفا می‌کند. بیش از یک دهه از طرح نظام سلامت الکترونیک می‌گذرد، اما دستاورد بارزی به همراه نداشته است. 
سناریوهای هشت‌گانه طراحی‌شده در این تحقیق، ساختاری پلکانی و سطح‌بندی‌شده از تلفیق کارکردهای ابعاد و معیارهای نظام اطلاعاتی سلامت ارائه می‌کند. این ساختار سطوح کارآمدی توأم با انسان و ابزار را در طراحی و مدیریت نظام اطلاعاتی سلامت ارائه می‌کند. این نظام با سطح‌بندی ارائه‌شده، چارچوبی برای تعیین مراتب و سطوح دسترسی، سازمان‌دهی و اعتبارسنجی اطلاعاتی ارکان این نظام را فراهم می‌کند. 
پیشنهاد می‌شود با توجه به نقش عامل انسانی در نظام‌ اطلاعاتی سلامت الکترونیک به‌ویژه در کیفیت محتوای اطلاعات و همچنین سطوح بالای سناریوهای طراحی‌شده، رویکردهای توانمندسازی منابع انسانی و رهبری مؤثر منابع انسانی در کاربست نظام‌های اطلاعاتی سلامت مورد توجه و عنایت بیشتری قرار گیرد.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه با کد اخلاق IR.QUMS.REC.1398.396 در دانشگاه علوم‌پزشکی قزوین تأیید شد.

حامی مالی
این مقاله برگرفته از پایان‌نامه ساره جلالی کارشناسی ارشد مدیریت فناوری، گرایش منابع اطلاعاتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان بوده و هیچ‌گونه حمایت مالی از سوی سازمان یا نهاد خاصی دریافت نکرده است.

مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی، متدولوژی، تحلیل داده‌ها، نگارش و اصلاح مقاله: ساره جلالی و علیرضا نصرتی و جمع‌آوری داده‌ها: ساره جلالی.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
نویسندگان مقاله از تمام شرکت‌کنندگان در مطالعه تشکر و قدردانی می‌کنند.
 

References
1.Yeung T. Local health department adoption of electronic health records and health information exchanges and its impact on population health. International Journal of Medical Informatics. 2019; 128:1-6. [DOI:10.1016/j.ijmedinf.2019.04.011] [PMID]
2.Tabatabai S, Ziaee SMH. The process of academic achievement in postgraduate education in Iran. BMC Health Services Research. 2014; 14:124-32. [DOI:10.1186/1472-6963-14-S2-P124] [PMCID]
3.Kruse CS, Stein A, Thomas H, Kaur H. The use of electronic health records to support population health: A Systematic Review of the Literature. Journal of Medical Systems. 2018; 42(11):214. [DOI:10.1007/s10916-018-1075-6] [PMID] [PMCID]
4.Noorbala A. Psychosocial health and strategies for improvement. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2011; 17(2):151-6. [Link]
5.Canada Health Infoway. The path of progress. Toronto: Canada Health Infoway; 2015. [Link]
6.Nourbala AA, Bagheri YS, Mohammad K. [The validation of general health questionnaire-28 as a psychiatric screening tool-2009 (Persian)]. Hakim Health Systems Research Journal. 2009; 4(43):47-53. [Link]
7.Parliament Research's Center. [The law of the 6th five-year economic, social and cultural development plan of the Islamic Republic of Iran(Persian)]. Tehran: Parliament Research's Center; 2017. [Link]
8.Russ AL, Saleem JJ. Ten factors to consider when developing usability scenarios and tasks for health information technology. Journal of Biomedical Informatics. 2018; 78:123-33. [DOI:10.1016/j.jbi.2018.01.001] [PMID]
9.Xu W, Guan Z, Cao H, Zhang H, Lu M, Li T. Analysis and evaluation of the electronic health record standard in China: A comparison with the American national standard ASTM E 1384. International Journal of Medical Informatics. 2011; 80(8):555-61. [DOI:10.1016/j.ijmedinf.2011.05.003] [PMID]
10.Farshbashi Astaneh M, Saadat Alijani A, Imani E. [Information architecture and its implementation in library integrated systems: A case study of information center integrated system of Ferdowsi university of Mashhad (ICIS-FUM) (Persian)]. Iranian Journal of Information Processing and Management. 2017; 33 (1):311-30.[Link]
11.Jalali S. [Investigating future scenarios of the electronic health information system [Persian] [MSc. thesis]. Lahijan: Islamic Azad University Lahijan Branch; 2018.
12.Barrio-Parra F, Izquierdo-Díaz M, Dominguez-Castillo A, Medina R, De Miguel E. Human-health probabilistic risk assessment: The role of exposure factors in an urban garden scenario. Landscape and Urban Planning. 2019; 185:191-9.  [DOI:10.1016/j.landurbplan.2019.02.005]
13.Ammenwerth E, Brender J, Nykänen P, Prokosch HU, Rigby M, Talmon J. Visions and strategies to improve evaluation of health information systems: Reflections and lessons based on the HIS-EVAL workshop in Innsbruck. International Journal of Medical Informatics. 2004; 73(6):479-91. [DOI:10.1016/j.ijmedinf.2004.04.004] [PMID]
14.Hanmer L. Criteria for the evaluation of district health information systems. International Journal of Medical Informatics. 1999; 56(1-3):161-8. [DOI:10.1016/S1386-5056(99)00046-5]
15.Sittig DF, Hazlehurst BL, Palen T, Hsu J, Jimison H, Hornbrook MC. A clinical information system research agenda for Kaiser Permanente. The Permanente Journal. 2002; 6(3). [Link]
16.Heathfield H, Pitty D, Hanka R. Evaluating information technology in health care: Barriers and challenges. British Medical Journal. 1998; 316(7149):1959-61. [DOI:10.1136/bmj.316.7149.1959] [PMID] [PMCID]
17.Hillestad R, Bigelow J, Bower A, Girosi F, Meili R, Scoville R, et al. Can electronic medical record systems transform health care? Potential health benefits, savings, and costs. Health Affairs (Millwood). 2005; 24(5):1103-17 [DOI:10.1377/hlthaff.24.5.1103] [PMID]
18.Black AD, Car J, Pagliari C, Anandan C, Cresswell K, Bokun T, et al. The impact of eHealth on the quality and safety of health care: A systematic overview. Plos Medicine. 2011; 8(1):e1000387 [DOI:10.1371/journal.pmed.1000387] [PMID] [PMCID]
19.Hamborg K-C, Vehse B, Bludau H-B. Questionnaire based usability evaluation of hospital information systems. Electronic Journal of Information Systems Evaluation. 2004; 7(1):21-30.[Link]
20.Littlejohns P, Wyatt JC, Garvican L. Evaluating computerised health information systems: Hard lessons still to be learnt. British Medical Journal. 2003; 326(7394):860-3. [DOI:10.1136/bmj.326.7394.860] [PMID] [PMCID]
21.Shahmoradi L, Ahmadi M, Haghani H. [Defining evaluation indicators of health information systemsand a model presentation (Persian). Journal of Health Administration. 2007; 10(28):15-24. [Link]
22.DeLone WH, McLean ER. The delone and mclean model of information systems success: A ten-year update. Journal Of Management Information Systems. 2003; 19(4):9-30. [DOI:10.1080/07421222.2003.11045748]
23.Tirandaz S, Abbasi M. [Evaluation and ranking of social responsibility components of organizations using AHP method (Persian)]. Paper presented at: Conference of New Researches of Iran and the World in Management, Economics, Accounting and Human Sciences. 18 May 2018; Shiraz, Iran. [Link]
24.Hajavi A, Sarbaz M, Moradi N. [Health services medical degrees 3 and 4 (Persian)]. Tehran: Electronic publishing and information of Amin Computer World; 2003. [Link]
25.Babaei P, Seddighi AH. [Evaluating the architecture of Ketabak website from an information architecture perspective (Persian)]. Library and Information Sciences. 2020; 23(2):86-116. [DOI:10.30481/LIS.2020.212220.1663]
26.Dehghani M, Rahmatpasandfatideh Z, Arasteh Z, Shokrizadehbezenjani K. [Knowledge, attitude, and performance of health information management staff of Iranian hospitals about health information security (Persian)]. Health Information Management. 2019; 16(1):3-9. [DOI:10.22122/HIM.V16I1.3727]
27.Pejman A. [The process of using electronic health records in the health system (Persian)]. Health Information Management. 2017; 14(5):186. [Link]
28.Wang SJ, Middleton B, Prosser LA, Bardon CG, Spurr CD, Carchidi PJ, et al. A cost-benefit analysis of electronic medical records in primary care. The American Journal of Medicine. 2003; 114(5):397-403. [DOI:10.1016/S0002-9343(03)00057-3][PMID]
29.Buntin MB, Burke MF, Hoaglin MC, Blumenthal D. The benefits of health information technology: A review of the recent literature shows predominantly positive results. Health Affairs (Millwood). 2011; 30(3):464-71. [DOI:10.1377/hlthaff.2011.0178] [PMID]
30.Bates DW, Bitton A. The future of health information technology in the patient-centered medical home. Health Affairs (Millwood). 2010; 29(4):614-21. [DOI:10.1377/hlthaff.2010.0007] [PMID]
31.Goldstein D, Groen PJ, Ponkshe S, Wine M. Medical informatics 20/20: Quality and electronic health records through collaboration, open solutions, and innovation. Massachusetts: Jones & Bartlett Publishers; 2007. [Link]