چکیده مقدمه : داروهای جدید ضد روان پریشی (atypical ) در مقایسه با داروهای قبلی به علت عوارض ناچیز خارج هرمی و آثار بهتر درمانی بیشتر استفاده می شوند . در مورد عارضه افزایش قند خون و شاخص توده بدنی بدنبال مصرف این داروها هنوز اتفاق نظر کامل وجود ندارد . هدف: بررسی این عوارض در مراجعان روان پریش مصرف‌کننده اولانزاپین. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی(بررسی یک جمعیت در دو مقطع زمانی) 150 بیمار روان پریش مراجعه کننده به بیمارستان شفا و کلینیک خصوصی رشت(در سال‌های 85-84) انتخاب شدند. معیارهای ورود شامل مبتلایان به روان‌پریشی با تشخیص از طریق مصاحبه بالینی براساس چهارمین ویرایش تجدید نظر شده تشخیص و آماری(DSMIV-TR )، مصرف‌کنندگان اولانزاپین و قند خون ناشتای کمتر از 110 میلی گرم در دسی لیتر بود. معیارهای حذف شامل افراد با سابقه پاسخ ناکافی و تحمل نکردن اولانزاپین، مصرف‌کنندگان داروهای روانگردان و مواد مخدر و افراد دریافت کننده داروهای ضدروانپریشی تأخیری در یک‌ماه اخیر بود. شاخص توده بدنی و قند خون ناشتا در آغاز و پایان اندازه‌گیری شد. فزون بر موارد فوق متغیرهایی چون سابقه بیماری قند در خانواده ، نوع بیماری روانی، سن و جنس هم در پرسشنامه درج شد. سپس داده‌ها در دو نوبت جمع‌آوری شد و با استفاده از SPSS 11.5 و بر حسب مورد با بکارگیری ابزار آماری مناسب تجزیه و تحلیل شد و 05/0=α مورد پذیرش قرار گرفت. نتایج: 79 نفر(7/52%) مؤنث و 71 تن(3/47% ) مذکر بودند 16 نفر( 7/10%) افزایش قند خون ناشتا بیش از 110 میلی‌گرم در دسی‌لیتر داشتند. 11 نفر(33/7%) دچار دیابت بودند و 5 نفر(33/3%) در اختلال در گلوگز خون ناشتا نشان دادند. میانگین تغییرات قند خون در قبل و پس از درمان (0001/0 p< t جفتی) و همچنین میانگین تغییرات شاخص توده بدنی قبل و بعد از درمان(00001/0 p< t جفتی) از نظر آماری معنی‌دار بود. ضریب همبستگی بین تغییر شاخص بدنی و سطح گلوکز خون ناشتا در پایه و پایان به ترتیب 218/0 و 249/0و معنی دار نبود. در متغیرها بیشترین ارتباط معنی دار از نظر آماری بین تغییر قند خون ناشتا و مصرف بیش از ده میلی‌گرم اولانزاپین(006/0p<) و سن بیش از 45 سال بدست آمد(006/0 =p). ارتباط با اسکیزوفرنی هم تا حدی معنی‌دار بود(055/0= p ). ولی سایر متغیرها(جنس، سابقه خانوادگی دیابت) با تغییر قند خون ارتباط معنی دار آماری نداشت. کمترین ارتباط بین جنس با بروز دیابت بدست آمد(68/0= p). نتیجه‌گیری: میانگین تغییر گلوگز خون ناشتا و شاخص توده بدنی قبل و پس از مصرف اولانزاپین در مبتلایان به روان‌پریشی معنی‌دار بود. این دارو در اسکیزوفرنی، افراد بیش از 45 سال و مصرف‌کنندگان بیش از ده میلی‌گرم اولانزاپین در روز باید با احتیاط بیشتری تجویز شود. بررسی بیشتر با کارآزمائی بالینی پی‌آمدهای دقیق‌تری را ارائه خواهد کرد.

واژه‌های کلیدی: اختلالات روان پریشی، اولانزاپین، داروهای ضدروان پریشی، شاخص اندام‌های بدن، گلوکز خون

متن کامل [PDF 173 kb]   (1532 دریافت)