چکیده

مقدمه: آلودگی آب با فلزهای سنگین از راه تخلیه پساب‌ صنعتی یکی از مشکلات زیست‌محیطی جهان است. تاکنون روش‌های گوناگونی برای حذف فلزهای سنگین مورد توجه قرار گرفته است که استفاده از مواد زائد کشاورزی به عنوان جاذبی ارزان‌قیمت از این روش‌ها‌ست.

هدف: مقایسه حذف نیکل بوسیله کاه برنج طبیعی و اصلاح شده با اسید سیتریک

مواد و روش‌ها: این مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی به صورت ناپیوسته و با تغییر عوامل موثر مانند pH (2 تا 7)، زمان تماس(5 تا 180 دقیقه)، غلظت اولیه نیکل(1 تا 80 میلی‌گرم در لیتر) و مقدار کاه برنج طبیعی و اصلاح شده (9/0 تا 5 گرم در لیتر) انجام شد. غلظت نیکل با دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری و از آنالیز ANOVA  برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد.

نتایج: pH و زمان تماس بهینه با هر دو جاذب به ترتیب 5 و 90 دقیقه بدست آمد. با افزایش غلظت اولیه نیکل و مقدار جاذب بهره‌وری جذب برای هر دو جاذب افزایش نشان داد. در شرایط بهینه میزان جذب برای کاه طبیعی و اصلاح شده به ترتیب 55% و 80% بدست آمد. ایزوترم جذب از مدل لانگمیر و سینتیک جذب از سینتیک شبه درجه دو تبعیت بیشتری نشان داد.

نتیجه‌گیری: کاه برنج بویژه از نوع اصلاح شده می‌تواند به عنوان جاذب ارزان قیمت و مناسب در حذف نیکل از محلول‌های آبی مورد استفاده قرار گیرد.