مقدمه
انحراف از وضعیت بدنی نرمال در از بین رفتن زیبایی و نیز کاهش کارایی مکانیکی فرد میتواند تأثیرگذار باشد و فرد را مستعد آسیبهای عضلانی و عصبی کند. قوسهای کف پا، ازجمله قوس داخلی نقشی حساس در ایفای وظایف متعدد پا همچون جذب و توزیع نیروها و فراهم کردن ثبات بدن را عهدهدار هستند [
1]. در پرونیشن پا، قوس داخلی پا کاهش یافته و در پی آن استخوان ناوی در سطح داخلی پا افت کرده و برآمده میشود که این نیز میتواند سبب بروز دیگر ناهنجاریهای آناتومیک شود [
2].
کاهش ارتفاع قوس طولی ناشی از وضعیت استخوانها و لیگامنتهای احاطهکننده آن است و نقشی مهم در حفظ تعادل و اجرای مهارتهای حرکتی را عهدهدار است. پرونیشن پا یکی از عوامل خطر مرتبط با آسیبهای اندام تحتانی و تنه طی فعالیتهایی نظیر راه رفتن و دویدن است [
3]. برای تعیین کمیت پرونیشن پا از شاخص افتادگی استخوان ناویکولار، استفاده میشود، گزارششده که افراد با پای پرونیت در مقایسه با افراد نرمال زوایای خارجی بیشتری در حین راه رفتن دارند [
4]. بنابراین میتوان بیان کرد پای پرونیت یکی از عوامل مرتبط با آسیبهای ناشی از دویدن (بهعنوان مثال، سندرم استرس بخش میانی تیبیا و زانوی دوندگان) است
5]. همچنین تغییر الگوی فعالیت عضلانی (افزایش فعالیت عضلات اینورتور و کاهش فعالیت عضلات اورتور مچپا) در افراد با پای پرونیت در مقایسه با افراد سالم طی حرکات انتقالی نظیر راه رفتن و دویدن در بسیاری از مطالعات گزارش شده است [
5]. افراد با پای پرونیت با بسیاری از ناکارآمدیهای بیومکانیکی در پا و مچ پا درگیر هستند. پرونیشن پا میتواند باعث بینظمیهای بیومکانیکی در عملکرد فرد شود که این مسئله منجر به درد ساق، درد تاندون آشیل، بروز آسیب در اندام تحتانی، کشیدگی عضلات همسترینگ و کوادریسپس میشود. نتایج پژوهشها نشان داده در ناهنجاری پرونیشن پا، ساق پا و ران چرخش داخلی پیدا میکنند [
6]. پای پرونیت علاوهبر ایجاد مشکل در راستای استاتیک مجموعه مچ پا و پا، ممکن است تغییر عملکرد دینامیک در کل اندام تحتانی را نیز به همراه داشته باشد. اجرای حرکات ورزشی از قبیل راه رفتن و دویدن تغییرات شتاب را به همراه دارد و حال اگر این تغییرات شتاب با ناکارآمدیهای پایینتنه نیز همراه شود، احتمال بروز آسیب افزایش مییابد [
7]. بنابراین پیدا کردن شیوههای درمانی جهت بهبود این عارضه از اهمیت بالایی برخوردار است. سطوح مختلف عامل بسیاری از آسیبهای ورزشی هستند، سطحی که پا و زمین همدیگر را لمس میکنند عامل بسیار مهم در آسیبدیدگی به حساب میآیند [
8]. در همین راستا جعفرنژادگرو و همکاران در پژوهشی به ارزیابی طیف فرکانس نیروی عکسالعمل زمین طی راه رفتن بر روی شن و سطح صاف در افراد با پای پرونیت پرداختند. راه رفتن بر روی شن بر طیف فرکانس با توان 99/5 درصد نیروی عکسالعمل زمین در راستای قدامیخلفی بیشترین اثر را داشت، ولی در مقادیر طیف فرکانس نیروی عکسالعمل زمین در راستای داخلیخارجی و در راستای عمودی هیچگونه اختلاف معناداری وجود نداشت. بهطورکلی راه رفتن بر روی شن در توانبخشی افراد با پای پرونیت میتواند مفید باشد. با وجود این اثبات هرچه بهتر این موضوع نیاز به انجام پژوهشهای بیشتر دارد [
9]. پروکای و همکاران 2023 گزارش کردند، تمرینات روی شن بهعنوان یک عامل مؤثر جهت بهبود قدرت عضلات خمکننده مچ پا، انعطافپذیری این مفصل، تعادل و در نتیجه بهبود عملکرد راه رفتن در بیماران مبتلا به دیابت را به دنبال دارد [
10]. مارتین و همکاران 2014 طی پژوهشی گزارش کردند که جایگزینی یک دوره تمرینات روی شن در مقایسه با سطوح چمن منجر به افزایش شدت نسبی تمرین و بار تمرینی و متعاقباً منجر به بهبود عملکرد سیستم هوازی در سطح عالی میشود [
11]. به نظر میرسد برای هر سطح چه ازنظر نوع فعالیت و چه ازنظر نوع آسیب یک مقدار بهینه وجود دارد. چمن طبیعی، مسیرهای خاکی و ساختهشده از خردهچمن یا شن، بهترین نوع از سطحهایی است که برای راه رفتن و انواع فعالیتهای ورزشی بسیار خوب به نظر میرسد؛ چون سطوح نام بردهشده از حالت مرتجع و هموار عالی برخوردارهستند. برعکس سطوحی که این حالت را نداشته باشند، بدن را دستخوش آسیب میکنند [
12]. گزارش شده کل انرژی مصرفی طی دویدن روی شن 1/2 تا 1/6 در مقایسه با چمن بیشتر است [
13،
14]، همچنین میزان فعالیت عضلات در مقایسه با چمن بیشتر است [
15]. علاوهبراین، کیفیت جذب شوک بالای دویدن روی شن، منجر به کاهش نیروهای ضربه طی تمرین میشود [
16]. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تمرینات طولانیمدت بر روی شن بر فرکانس فعالیت عضلات اندام تحتانی در افراد دارای کف پای صاف طی راه رفتن است.
روشها
این تحقیق از نوع کارآزمایی بالینی بهصورت تصادفی دردسترس است. جهت تعیین تعداد نمونه از نرمافزار جیپاور استفاده شد. پارامترهای محاسباتی در این نرمافزار برای آنالیز توان آماری 0/05 (خطای نوع I) و 0/20 (خطای نوع II)، یعنی توان آماری 0/8 مشخص شد. همچنین با استفاده از پیشآزمون و پسآزمون ضریب همبستگی 0/5 و اندازه اثر 0/8 برای فعالیت عضلانی طی دویدن و راه رفتن (یعنی حداکثر فعالیت تیبیا قدامی) در نظر گرفته شد [
17]. درنتیجه، 30 شرکتکننده در هر گروه برای مشاهده تعاملات بهینه گروه به زمان برای پژوهش حاضر در نظر گرفته شد. در ادامه نمونه آماری پژوهش حاضر را بهصورت تصادفی، 30 مرد با پای پرونیت بهعنوان گروه کنترل و 30 مرد با پای پرونیت بهعنوان گروه آزمایش تشکیل دادند. جهت شرکت در پژوهش از آزمودنیها رضایتنامه کتبی دریافت شد و تمام موارد اجرای پژوهش مطابق با اعلامیه هلسینکی بود.
تصادفیسازی گروهها به این صورت بود که نام تمامی آزمودنیها را بر روی برگههای کوچک نوشته و داخل یک کیسه انداخته و سپس نامها از داخل کیسه بیرون آورده شد. هر آزمودنی که پس از اعداد فرد نامش خوانده شد در گروه کنترل قرار گرفت و هر فرد که نام او پس از اعداد زوج خوانده شد در گروه آزمایش قرار گرفت [
18]. همچنین ویژگیهای جمعیتشناختی و آنتروپومتریک آزمودنیها شامل سن، قد و وزن در
جدول شماره 1 آورده شده است.

با استفاده از آزمون دوسوکور عواملی که میتوانست باعث منحرف شدن نتیجه آزمایش شوند هم از دید شرکتکننده و هم از دید مسئول (یا مسئولان) انجام آزمایش مخفی ماند.
معیارهای ورود به پژوهش شامل افت استخوان ناوی بیشتر از 10 میلیمتر، شاخص پاسچر پا بیشتر از 10 بود [
19]. معیارهای خروج از پژوهش شامل سابقه آسیب در اندام تحتانی و تنه، سابقه جراحی، ناهنجاری در تنه، شکستگی و مشکلات عصبیعضلانی بود.
پژوهش حاضر توسط کمیته اخلاقی دانشگاه علومپزشکی اردبیل با کد IR.ARUMS.REC.1398.484تصویب شد. این مطالعه با کد کارآزمایی بالینی IRCT20191211045704N1 در مرکز کارآزمایی ایران به ثبت رسیده است که در سال 1398 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد.
ثبت فعالیت الکتریکی عضلات ازطریق سیستم الکترومایوگرافی 8 کاناله با فرکانس نمونهبرداری 500 هرتز، پهنای باند 50 12 هرتز و فیلتر میانگذر 10 تا 500 هرتز و الکترودهای دو قطبی سطحی [
20] هر روز از ساعت 9 صبح تا 15 عصر در مرکز سلامت و تندرستی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد (
تصویر شماره 1).

همچنین برای حذف نویز ناشی از فرکانس برق شهری از ناچ فیلتر 50 هرتز استفاده شد. فاصله بین مرکز تا مرکز الکترودها 25 میلیمتر بود.
مواضع عضلانی محل نصب الکترودها، مطابق با توصیههای انجمن اروپایی الکترومایوگرافی آمادهسازی شد [
17]. برای این منظور ابتدا در محلهای موردنظر برای نصب الکترود موهای سطوح تراشیده شد و پوست با پنبه آغشته به الکل ایزوپروپیل 0/5 تمیز شد. الکترودها بر روی عضلات ساقی قدامی، دوقلوی داخلی، پهن داخلی، پهن خارجی، راسترانی و دو سر رانی، نیم وتری و سرینی میانی قرار داده شدند.
محل دقیق نصب الکترود: الف) عضله ساقی قدامی: الکترود روی حجیمترین قسمت عضله، موازی و به فاصله 2 سانتیمتر خارج از لبه خارجی استخوان درشت نی، در فاصله یکسوم تا یکچهارم مسافت بین زانو و مچ پا قرار گرفت. ب) عضله دوقلوی داخلی: الکترود روی حجیمترین بخش عضله دوقلوی داخلی و در یکسوم فوقانی فاصله بین مفصل زانو تا مفصل مچ پا قرار گرفت. ج) عضله پهن داخلی: الکترود روی حجیمترین بخش عضله پهن داخلی، در زاویه 55 درجه با خط افق و 2 سانتیمتر داخل لبه کشک قرار داده شد، د) عضله دو سر رانی: الکترود روی حجیمترین بخش عضله دو سر رانی و در میانه مسیر خطی که برجستگی نشیمنگاهی را به کندیل خارجی زانو متصل میکند قرارگرفت. جهت قرارگیری الکترودها بهموازات تارهای عضلات بود. جهت ثبت، کلیه اصول پروتکل انجمن اروپایی (سنیام) رعایت شد [
17].
آزمودنیهای پژوهش حاضر در گروه آزمایش به مدت 8 هفته تمرینات راه رفتن، دویدن و جهیدن را بر روی شن در دور دریاچه شورابیل شهرستان اردبیل هر روز از ساعت 5 تا 7 عصر بهصورت کلی را انجام دادند (
جدول شماره 1). تعداد جلسات تمرینی در هفته برابر 3 جلسه و هر جلسه به مدت 40 تا 50 دقیقه بود که 5 دقیقه ابتدایی آن گرم کردن و 5 دقیقه انتهایی آن برای سرد کردن اختصاص داده شد. تمرینات بر روی شن با راه رفتن شروع شد. بعد از آن دویدن و در انتها نیز جهیدن بود [
21].
هر جلسه تمرین تحت نظارت یک فیزیوتراپیست و مربی دو و میدانی بهمنظور اینکه برنامههای تمرینی را با دقت و با تکنیک صحیح اجرا کنند برگزار شد. برای جلوگیری از تداخل پاسخهای فیزیولوژیکی حاد به تمرین 6 روز پس از آخرین جلسه تمرین گروه آزمایش در پسآزمون شرکت کردند.
تحلیل آماری
تمام تحلیلها توسط نرمافزار SPSS نسخه 23 انجام شد. برای بررسی نرمال بودن دادهها از آزمون شاپیرو ویلک استفاده شد. جهت تحلیل آماری دادهها از آزمون آنالیز واریانس دوسویه با اندازههای تکراری در سطح معناداری 0/05 استفاده شد. از آزمون بونفورنی بهعنوان تست تعقیبی استفاده شد. جهت مقایسه مشخصات جمعیتشناختی 2 گروه طی پیشآزمون از آزمون تی مستقل استفاده شد.
یافتهها
مطابق
جدول شماره 2، نتایج آزمون تی مستقل نشان داد هیچ تفاوت معناداری بین مشخصات جمعیتشناختی گروهها وجود ندارد.
جدول شماره 3، اثر عامل زمان بر فرکانس فعالیت عضله درشت نی قدامی (0/043=P) و فرکانس فعالیت عضله دو سر رانی (0/034=P) طی فاز پاسخ بارگیری بهلحاظ آماری معنادار بود.

مقایسه جفتی نتایج نشاندهنده افزایش معنادار میزان فرکانس این عضلات طی پسآزمون در مقایسه با پیشآزمون بود. همچنین اثر عامل گروه بر فرکانس عضله دوقلوی داخلی (0/032=P) و فرکانس فعالیت عضله پهن خارجی (0/000=P). طی فاز پاسخ بارگیری معنادار بود. مقایسه جفتی نتایج نشان داد که میزان فرکانس این عضلات طی پسآزمون در مقایسه با پیشآزمون افزایش معناداری داشت. اثر تعاملی زمان و گروه بر فرکانس فعالیت عضله درشت نی قدامی معنادار بود (0/009>P). آزمون تعقیبی نشان داد فرکانس فعالیت عضله درشت نی قدامی در گروه آزمایش (و نه در گروه کنترل) طی پسآزمون در مقایسه با پیشآزمون بهطور معناداری افزایش پیدا کرده است.
مطابق
جدول شماره 4 یافتهها نشان داد که اثر عامل زمان بر میانه فرکانس عضله راست رانی طی فاز میانه اتکا معنادار است (0/019=P).

مقایسه جفتی نشان داد میزان فرکانس عضله راست رانی طی پسآزمون در مقایسه با پیشآزمون کمتر است. اثر عامل گروه بر میانه فرکانس عضله درشت نی قدامی (0/003=P). پهن داخلی (0/000=P) و نیم وتری (0/046=P) طی فاز میانه اتکا به لحاظ آماری معنادار بود. مقایسه جفتی نتایج نشان داد میانه فرکانس عضله درشت نی قدامی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بزرگتر است. همچنین فرکانس عضله نیم وتری در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بزرگتر بود. اثر تعاملی زمان و گروه بر میانه فرکانس عضله سرینی میانی طی فاز میانه اتکا بهلحاظ آماری معنادار بود (0/026=P). آزمون تعقیبی نتایج نشان داد فرکانس فعالیت عضله سرینی میانی در گروه کنترل در طی پسآزمون در مقایسه با پیشآزمون افزایش و در گروه آزمایش کاهش داشته است.
نتایج
جدول شماره 5 نشان میدهد اثر عامل زمان بر میانه فرکانس عضله پهن خارجی طی فاز هل دادن به لحاظ آماری معنادار بود (0/000=P).

مقایسه جفتی نتایج نشان داد میانه فرکانس عضله پهن خارجی طی پسآزمون در مقایسه با پیشآزمون کمتر است. اثر عامل گروه در میانه فرکانس عضله درشت نی قدامی طی فاز هل دادن به لحاظ آماری معنادار بود (0/001=P). مقایسه جفتی نتایج نشان داد میانه فرکانس عضله درشت نی قدامی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بزرگتر است. اثر تعاملی زمان و گروه بر میانه فرکانس عضله سرینی میانی طی فاز هل دادن به لحاظ آماری معنادار بود (0/022=P). آزمون تعقیبی نتایج نشان داد فرکانس فعالیت عضله سرینی میانی در گروه کنترل در طی پسآزمون در مقایسه با پیشآزمون تغییری نداشته و در گروه آزمایش کاهش داشته است.
بحث
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تمرینات طولانیمدت بر روی شن بر فرکانس فعالیت عضلات اندام تحتانی در افراد دارای کف پای صاف طی راه رفتن بود. نتایج نشان داد اثر عامل زمان در فرکانس فعالیت عضله درشت نی قدامی و فرکانس فعالیت عضله دو سر رانی طی فاز پاسخ بارگیری به لحاظ آماری معنادار است. همچنین اثر تعاملی زمان و گروه بر فرکانس فعالیت عضله درشت نی قدامی معنادار بود. بهطوریکه نتایج افزایش معنادار فعالیت عضله درشت نی قدامی در گروه آزمایش پس از اجرای تمرینات را نشان داد. ازآنجاییکه عضله درشت نی قدامی بزرگترین عضله دورسی فلکسور در ناحیه مچ پا است و نقش مهمی در کنترل مفصل مچ پا دارد، کاهش فعالیت این عضله منجر به کاهش دورس فلکسور مفصل مچ پا میشود [
22-
24] و به نظر میرسد یکی از عوامل کاهش سرعت پرونیشن پا در مرحله پاسخ بارگیری باشد. درنتیجه انتقال وزن بدن از مرحله پاسخ بارگیری به مرحله میانه اتکا مستلزم زمان زیادی خواهد بود [
22-
24]. در راستای یافتههای پژوهش حاضر خداویسی و همکاران طی مطالعهای به مقایسه فعالیت الکتریکی عضلات اندام تحتانی در افراد با پای پرونیت در مقایسه با گروه سالم پرداختند. نتایج افزایش معنادار فعالیت عضله درشت نی قدامی در گروه بیمار در مقایسه با گروه سالم را نشان داد [
25]. ازآنجاییکه فعالیت عضله درشت نی قدامی طی فاز پاسخ بارگیری به کنترل حرکت پلانتار فلکشن مچ پا و در برابر پرونیشن پا مقاومت میکند [
26]، به نظر میرسد تفاوت فرکانس این عضله در 2 گروه میتواند نشان از بهبود فعالیت این عضله در نتیجه تمرین بر روی شن در گروه آزمایش باشد. از سوی دیگر فعالیت عضلات چهار سر رانی با جذب شوک نیروهای ناشی از نیروهای عکسالعمل زمین مرتبط است. یافتهها نشان داد اثر عامل زمان بر میانه فرکانس عضله راست رانی طی فاز میانه اتکا معنادار است. همچنین مقایسه جفتی نتایج نشان داد میزان فرکانس عضله راست رانی طی پسآزمون در مقایسه با پیشآزمون کمتر است. به نظر میرسد، تمرینات طولانیمدت منجر به کاهش فعالیت عضله راست رانی میشود، ازآنجاییکه اوج فعالیت عضله راست رانی طی راه رفتن از ابتدای مرحله هل دادن تا مرحله نوسان است [
27]، طی فاز میانه اتکا در عمل جذب شوک نیروها نسب به سایر عضلات چهار سر رانی فعالیت کمتری دارد و ممکن است نشاندهنده این موضوع باشد که راست رانی یک عضله دو مفصلی است و طی فاز نوسان راه رفتن، بهعنوان یک فلکسور ران عمل میکند [
27]. نتایج این پژوهش با یافتههای جعفرنژاد و همکاران نشان دادند با تمرینات بر روی شن طی راه رفتن مقادیر فعالیت عضلات تغییر نمیکند، غیرهمسو است. علت احتمالی تفاوت در نتایج این دو پژوهش به دلیل طرح تحقیق متفاوت این دو پژوهش است. در پژوهش حاضر اثر طولانیمدت تمرین روی شن بررسی شد، درحالیکه در پژوهش مذکور اثرات آنی مورد بررسی قرار گرفته بود. نتایج نشان داد اثر عامل گروه بر میانه فرکانس عضله درشت نی قدامی، پهن داخلی و نیم وتری طی فاز میانه اتکا به لحاظ آماری معنادار است. در همین راستا شهید رضا و همکاران در مطالعهای به بررسی اثر یک دوره تمرینات قدرتی بر فعالیت الکتریکی عضلات اندام تحتانی در افراد با پرونیت پرداختند. نتایج نشاندهنده معنادار بودن اثر عامل گروه بر فعالیت الکتریکی عضله درشت نی قدامی در گروه تمرین در مقایسه با گروه کنترل بود [
28]. اثر تعاملی زمان و گروه بر میانه فرکانس عضله سرینی میانی طی فاز میانه اتکا بهلحاظ آماری معنادار بود. همچنین مقایسه جفتی نتایج نشان داد میانه فرکانس عضله سرینی میانی در گروه آزمایش از پسآزمون به پیشآزمون کاهش معناداری داشته است. پرونیشن پا بیشتر در دوندگان دیده میشود و منجر به تغییر ساختار بیومکانیکی اندام تحتانی و درنهایت منجر به کاهش عملکرد ورزشکاران میشود [
29]. مطالعات متعددی اجرای تمرینات تقویتی عضله سرینی میانی و بزرگ را بهمنظور اصلاح پرونیشن پا گزارش کردند [
29-
31]. در راستای یافتههای پژوهش حاضر هرسیرجان و همکاران در مطالعهای به بررسی یک دوره تمرینات تقویتی کوتاهمدت مخصوص پا در افراد با پای پرونیت پرداختند. نتایج افزایش معنادار فعالیت عضله سرینی میانی بعد از یک دوره تمرین در مقایسه با گروه کنترل را نشان داد. علت احتمالی عدم همراستا بودن با نتایج پژوهش حاضر به متفاوت بودن نوع و مدت زمان اجرای تمرینات در 2 تحقیق برمیگردد [
29].
نتیجهگیری
تمرینات طولانیمدت بر روی شن منجر به افزایش فرکانس الکترمایوگرافی عضله درشت نی قدامی در فاز پاسخ بارگیری طی راه رفتن شد. به نظر میرسد در کنترل حرکت، تماس پنجه پا با سطح زمین مؤثر بوده و میزان نیروی عکسالعمل زمین در راستای عمودی را کاهش میدهد.
این مطالعه دارای چند محدودیت بود که باید مورد بحث قرار گیرد. پژوهش حاضر بر روی جامعه آماری مردان انجام شد. به همین دلیل نتایج این مطالعه مختص جمعیت موردبررسی است. همچنین ما فعالیت برخی عضلات دیگر اندام تحتانی و فوقانی را به دلیل محدودیت نصب الکترودها در این مطالعه ثبت نکردیم. برایناساس ما نمیدانیم عضلات دیگر اندام تحتانی و فوقانی چگونه به شرایط مختلف طی راه رفتن و دویدن در این افراد واکنش نشان میدهند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه توسط کمیته اخلاق تأیید شد (کد اخلاق IR.ARUMS.REC.1398.484) و در پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی ایران ثبت شد (کد: IRCT20191211045704N1).
حامی مالی
این تحقیق هیچگونه کمک مالی از سازمانهای تأمین مالی در بخشهای عمومی، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.
مشارکت نویسندگان
مفهومسازی، روششناسی، اعتبارسنجی، تحلیل، تحقیق و بررسی، منابع، نگارش پیشنویس: تمام نویسندگان؛ نظارت، مدیریت، ویراستاری و نهاییسازی نوشته: امیرعلی جعفرنژادگرو.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.
References
1.Mei Q, Gu Y, Xiang L, Baker JS, Fernandez J. Foot pronation contributes to altered lower extremity loading after long distance running. Frontiers in Physiology. 2019; 10:573. [DOI:10.3389/fphys.2019.00573] [PMID] [PMCID]
2.Xiang L, Gu Y, Wang A, Shim V, Gao Z, Fernandez J. Foot pronation prediction with inertial sensors during running: A preliminary application of data-driven approaches. Journal of Human kinetics. 2023; 87:29-40. [DOI:10.5114/jhk/163059] [PMID] [PMCID]
3.Zhang X, Lam WK, Vanwanseele B. Dose-response effects of forefoot and arch orthotic components on the center of pressure trajectory during running in pronated feet. Gait & Posture. 2022; 92:212-7. [DOI:10.1016/j.gaitpost.2021.11.033] [PMID]
4.Kinakin K. Optimal muscle training. Champaign: Human Kinetics; 2009. [Link]
5.Pan J, Ho MM, Loh RB, Iskandar MN, Kong PW. Foot morphology and running gait pattern between the left and right limbs in recreational runners. Physical Activity & Health. 2023; 7.1:2515-70. [DOI:10.5334/paah.226]
6.Palomo-Toucedo IC, González-Elena ML, Balestra-Romero P, Vázquez-Bautista MDC, Castro-Méndez A, Reina-Bueno M. Pilot study: Effect of Morton's extension on the subtalar joint forces in subjects with excessive foot pronation. Sensors. 2023; 23(5):2505. [DOI:10.3390/s23052505] [PMID] [PMCID]
7.Chung KA, Lee E, Lee S. The effect of intrinsic foot muscle training on medial longitudinal arch and ankle stability in patients with chronic ankle sprain accompanied by foot pronation. Physical Therapy Rehabilitation Science. 2016; 5(2):78-83. [DOI:10.14474/ptrs.2016.5.2.78]
8.Fontaine D. Virtuality and landscape. In: Edler D, Jenal C, Kühne O, editors. Modern approaches to the visualization of landscapes. Berlin: Springer; 2020. [DOI:10.1007/978-3-658-30956-5_14]
9.Jaafarnejad A, Amirzade N, Heseinpour A, Siahkouhian M, Mokhtari Malek Abadi A. [Evaluation of frequency spectrum of ground reaction force during walking on sand and flat surface in individuals with pronated foot (Persian)]. The Scientific Journal of Rehabilitation Medicine. 2020; 9(3):93-101. [DOI:10.22037/jrm.2019.112643.2230]
10.Prókai J, Murlasits Z, Bánhidi M, Csóka L, Gréci V, Atlasz T, et al. The effects of a 12-week-long sand exercise training program on neuromechanical and functional parameters in type II diabetic patients with neuropathy. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2023; 20(7):5413. [DOI:10.3390/ijerph20075413] [PMID] [PMCID]
11.Binnie MJ, Dawson B, Arnot MA, Pinnington H, Landers G, Peeling P. Effect of sand versus grass training surfaces during an 8-week pre-season conditioning programme in team sport athletes. Journal of Sports Sciences. 2014; 32(11):1001-12. [DOI:10.1080/02640414.2013.879333] [PMID]
12.Richardson MC, English B, Chesterton P. The use of sand as an alternative surface for training, injury prevention and rehabilitation in English professional football and barriers to implementation: A cross-sectional survey of medical staff. Science & Medicine in Football. 2023; 7(4):413-21. [DOI:10.1080/24733938.2022.2125566] [PMID]
13.Gaudino P, Iaia FM, Alberti G, Strudwick AJ, Atkinson G, Gregson W. Monitoring training in elite soccer players: Systematic bias between running speed and metabolic power data. International Journal of Sports Medicine. 2013; 34(11):963-8. [DOI:10.1055/s-0033-1337943] [PMID]
14.Pinnington HC, Dawson B. The energy cost of running on grass compared to soft dry beach sand. Journal of Science and Medicine in Sport. 2001; 4(4):416-30. [DOI:10.1016/S1440-2440(01)80051-7] [PMID]
15.Pinnington HC, Lloyd DG, Besier TF, Dawson B. Kinematic and electromyography analysis of submaximal differences running on a firm surface compared with soft, dry sand. European Journal of Applied Physiology. 2005; 94(3):242-53. [DOI:10.1007/s00421-005-1323-6] [PMID]
16.Barrett RS, Neal RJ, Roberts LJ. The dynamic loading response of surfaces encountered in beach running. Journal of Science and Medicine in Sport. 1998; 1(1):1-11. [DOI:10.1016/S1440-2440(98)80003-0] [PMID]
17.Jafarnezhadgero A, Fatollahi A, Amirzadeh N, Siahkouhian M, Granacher U. Ground reaction forces and muscle activity while walking on sand versus stable ground in individuals with pronated feet compared with healthy controls. Plos One. 2019; 14(9):e0223219. [DOI:10.1371/journal.pone.0223219] [PMID] [PMCID]
18.Ghorbanlou F, Jafarnezhadgero A, Fakhri Mirzanag E. [The effect of training with elastic band on electro myography of lower limb muscles in genu valgum male students during running: A clinical trial study (Persian)]. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences. 2022; 21(3):327-42. [DOI:10.52547/jrums.21.3.327]
19.Jafarnezhadgero A, Heshmatizadeh S. [Lower limb kinematic in low back pain patients with pronated foot before and after a selected training protocol during walking (Persian)]. Journal of Anesthesiology and Pain. 2019; 9(4):89-99. [Link]
20.Di Miceli D. Characterization of vibration-induced artefacts in EMG signals[MA thesis]. Corso Castelfidardo: Politecnico di Torino; 2019. [Link]
21.Drum SN, Rappelt L, Held S, Donath L. Effects of trail running versus road running-effects on neuromuscular and endurance performance-A two arm randomized controlled study. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2023; 20(5):4501. [DOI:10.3390/ijerph20054501] [PMID] [PMCID]
22.Li G, Shen J, Smith E, Patel C. The evaluation of orthotics in reducing hallux valgus angle in patients with hallux valgus over a twelve-month treatment. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022; 19(19):12531. [DOI:10.3390/ijerph191912531] [PMID] [PMCID]
23.Tasheva R. Physiotherapy after surgically stabilized proximal tibia fracture. Trakia Journal of Sciences. 2020; 18(2):156-60. [DOI:10.15547/tjs.2020.02.011]
24.Jafarnezhadgero AA, Anvari SM, Valizade Orang A. Influence of sport shoe ageing on frequency domain of lower limb muscles in individuals with genu varum and healthy group during walking. Iranian Journal of Rehabilitation Research. 2020; 6(3):25-33. [Link]
25.Khodaveisi H, Sadeghi H, Memar R, Anbarian M. Comparison of selected muscular activity of trunk and lower extremities in young women's walking on supinated, pronated and normal foot. Apunts. Medicina de l'Esport. 2016; 51(189):13-9.[DOI:10.1016/j.apunts.2015.10.002]
26.Hunt AE, Smith RM, Torode M. Extrinsic muscle activity, foot motion and ankle joint moments during the stance phase of walking. Foot & Ankle International. 2001; 22(1):31-41. [DOI:10.1177/107110070102200105] [PMID]
27.MacIntyre D, Robertson DGE. EMG patterns of the quadriceps during treadmill running a description of patellofemoral pain syndrome. Paper presented at: 1st North American Conference on Biomechanics. 25 August 2022; Ottawa, Canada. [Link]
28.Alam F, Raza S, Moiz JA, Bhati P, Anwer S, Alghadir A. Effects of selective strengthening of tibialis posterior and stretching of iliopsoas on navicular drop, dynamic balance, and lower limb muscle activity in pronated feet: A randomized clinical trial. The Physician and Sports Medicine. 2019; 47(3):301-11. [DOI:10.1080/00913847.2018.1553466] [PMID]
29.Raghav U, Sharma B, Kaur H, Chhabra C. Enhancing athletes' foot stability: A comparative analysis of gluteus maximus and gluteus medius muscle strengthening effects on navicular drop, balance, and foot posture index in over-pronated foot. Pamukkale Journal of Sport Sciences. 2024; 15(1):59-72. [DOI:10.54141/psbd.1328500]
30.Engkananuwat P, Kanlayanaphotporn R. Gluteus medius muscle strengthening exercise effects on medial longitudinal arch height in individuals with flexible flatfoot: A randomized controlled trial. Journal of Exercise Rehabilitation. 2023; 19(1):57-66. [DOI:10.12965/jer.2244572.286] [PMID] [PMCID]
31.Goo YM, Kim TH, Lim JY. The effects of gluteus maximus and abductor hallucis strengthening exercises for four weeks on navicular drop and lower extremity muscle activity during gait with flatfoot. Journal of Physical Therapy Science. 2016; 28(3):911-5. [DOI:10.1589/jpts.28.911] [PMID] [PMCID]