مقدمه
هوش هیجانی جدیدترین تحول درزمینه فهم ارتباط میان تفکر و هیجان است. سالووی و مایر برای اولین‌بار کلمه هوش هیجانی را برای این مفهوم به کار بردند که به‌عنوان شکلی از هوش اجتماعی مطرح شد که شامل توانایی کنترل احساسات و هیجانات خویش و دیگران، تشخیص هیجانات در خود و دیگران، پذیرش چشم‌اندازهای سایر افراد، کنترل روابط و توانایی‌های اجتماعی است [1]. شواهد نشان می‌دهد قابلیت‌های هوش هیجانی، از‌جمله خودآگاهی، ارتباطات بین‌فردی، مهارت‌های پذیرش و سازگاری فردی، با سازگاری بهتر مرتبط هستند، اگرچه این ویژگی‌ها به اندازه ضریب هوش مهم نیستند. با‌این‌حال، آن‌ها به همان اندازه در دست‌یابی به یک زندگی موفق مهم هستند [2]. 
خواب پدیده‌ای فیزیولوژیک است که طی آن پاسخ به محرک‌های حسی کاهش می‌یابد و سبب ذخیره انرژی، تنظیم خلق، تقویت حافظه، یادگیری و شناخت می‌شود. علاوه‌بر‌این خواب به‌عنوان یک فرایند نگهدارنده و تنظیم‌کننده فعالیت هورمون‌های متابولیکی بدن به حساب می‌آید. اگرچه خواب برای تنظیم فعالیت هموستاز بدن ضروری است، اما میزان و کیفیت آن نیز بسیار مهم است [3]. اصطلاح کیفیت خواب به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد و کیفیت خواب خوب، یک پیشبینی‌کننده برای داشتن حال خوب، روحیه پرانرژی و مرتبط با سلامت جسمی و روانی است. یک نگرش کلی برای شاخص کیفیت خواب، وجود یک اشتیاق درونی و رضایت از خواب است [4]. وبر و همکارانش دریافتند که خواب بیشتر و با کیفیت‌تر باعث افزایش حجم ماده خاکستری در قشر ونترومدیال پرهفرونتال می‌شود که این افراد دارای هوش هیجانی بالاتر و مشکلات روان‌شناختی کمتری هستند [5]. 
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که هوش هیجانی می‌تواند تأثیر زیادی در خواب و اجزای آن بگذارد و هرچه افراد هوش هیجانی بیشتری داشته باشند می‌توانند خواب با‌کیفیت‌تری را تجربه کنند [6, 7]. نکته جالب دیگر این است که مطالعات مختلف نشان داده است که افراد دارای هوش هیجانی بالاتر پاسخ بهتری در برابر استرس می‌دهند [8، 9]، در روابط اجتماعی توانایی بیشتری داشته [10]، کیفیت زندگی بالاتری دارند [11] و از سلامت روان بهتری برخوردار هستند [12]. همچنین افراد با کیفیت مطلوب خواب نیز استرس کمتری را تجربه می‌کنند و کیفیت زندگی بهتری دارند [13]. بنابراین کیفیت خواب و هوش هیجانی می‌توانند مرتبط با یکدیگر باشند. هرچند مطالعات متناقضی نیز در این زمینه وجود دارد. در مطالعه‌ای که حیدری و همکاران بر روی 263 دختر دبیرستانی در شهر قم انجام دادند، بین کیفیت خواب و هوش هیجانی دانش‌آموزان ارتباطی دیده نشد [14]. در مطالعه دنیس و همکاران نیز ارتباطی بین کاهش عاطفه با کیفیت خواب پایین رؤیت نشد [15]. در‌حالی‌که در مطالعه امرت و همکاران بر روی دانشجویان دانشگاه آلاباما نتایج نشان داد هوش هیجانی و شخصیت با کیفیت و اختلالات خواب مرتبط هستند و شخصیت و هوش هیجانی بالا نقش حفاظتی در برابر اختلالات خواب و کیفیت خواب پایین دارند [10]. همچنین طبق نتایج مطالعه دیگری بر روی 26 داوطلب در آمریکا، کمبود خواب به‌طور موقت باعث کاهش هوش هیجانی و مهارت تفکر سازنده شد [2]. در پژوهش ابدالی و همکاران نیز بر روی دانشجوی پزشکی، پرستاری و پیراپزشکی در سمنان، هوش هیجانی با کیفیت خواب همبستگی مثبت داشت [7]. 
نوجوانی دوره‌ای است که فرد توانایی تفکر بیشتر در‌مورد زمان حال و رؤیا‌پردازی در‌مورد آینده را دارد و روابط پیچیده‌تر را تجربه می‌کند. فرد با تجارب جدید روبه‌رو می‌شود که این موقعیت‌های ناآشنا، احساسات مثبت و منفی جدید و احتمالاً شدید را به همراه دارند. بنابراین فرد به مهارت‌های هوش هیجانی برای تنظیم هیجانات و رفتار خود نیاز دارد [16]. در مطالعه‌ای که توسط براند و همکاران بر روی 366 دانش‌آموز در سوئیس انجام گرفت این نتیجه حاصل شد که کم‌خوابی با اختلالاتی در هیجان و همدلی دانش‌آموزان همراه است [17]. در یک مطالعه‌ای طولی بر روی 930 دانش‌آموز چینی نیز این نتیجه حاصل شد که کیفیت خواب هم به‌صورت مستقیم و هم به‌صورت غیرمستقیم (با تأثیر بر عاطفه و هیجان) بر عملکرد درسی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد [18].
اگرچه به نظر می‌رسد بین ویژگی‌های خواب و هوش هیجانی ارتباط متقابلی وجود دارد، اما مطالعات بررسی‌کننده هم‌زمان این‌دو با یکدیگر، به‌ویژه در کودکان و نوجوانان، اندک هستند. نوجوانان بخش عمده جمعیت پویای کشور را تشکیل می‌دهند، که به‌طور مداوم در حال یادگیری هستند. سرمایه‌گذاری درزمینه رشد توانمندی‌ها و ویژگی‌های مثبت شخصیتی و رفتاری که موجبات موفقیت آن‌ها را در عرصه‌های گوناگون فراهم می‌کند، بی‌شک بر رشد همه‌جانبه کشور در سال‌های آتی تأثیر بسزایی خواهد داشت. یکی از فاکتورهای مهمی که به‌عنوان زمینه‌ساز موفقیت در عرصه‌های مختلف زندگی (خانوادگی، تحصیلی و شغلی) شناخته شده است، هوش هیجانی و کیفیت خواب خوب است. بنابراین ما در این مطالعه می‌خواهیم ارتباط و همبستگی بین هوش هیجانی و کیفیت خواب را در دانش‌آموزان دختر متوسطه بررسی کنیم.

روش‌ها
این مطالعه یک مطالعه مقطعی بوده و جامعه آماری پژوهش تعدادی از دانش‌آموزان دختر متوسطه دوره اول ناحیه 1 و 2 رشت در سال 1398 تا 1399 بودند. بعد از دریافت کد اخلاق، نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. مناطق آموزش‌و‌پرورش سطح رشت به‌عنوان خوشه و از هر ناحیه 1 مدرسه از لیست مدارس به‌صورت تصادفی در نظر گرفته شد. معیارهای ورود شامل تحصیل در مقطع متوسطه و تکمیل فرم رضایت آگاهانه بود و پرسش‌نامه‌های تکمیل‌نشده از مطالعه حذف شدند. پرسش‌نامه‌ها و رضایت‌نامه به‌صورت اینترنتی در پرس‌لاین تهیه و تنظیم شدند و پس از تأیید مدیر مدارس، لینک آن به‌صورت آنلاین در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفت. رضایت‌نامه آگاهانه آنلاین، مبنی بر توضیح اهداف تحقیق برای شرکت‌کنندگان و اخذ موافقت آن‌ها برای شرکت در پژوهش همراه با اطمینان‌دهی در‌مورد عدم ذکر هویت دانش‌آموزان در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفت. جهت جمع‌آوری اطلاعات مطالعه نیز از 3 پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی، هوش هیجانی بار- اون و پرسش‌نامه کیفیت خواب پیتسبورگ استفاده شد. 
ابزارها
پرسش‌نامه جمعیت‌شناسی
این پرسش‌نامه شامل اطلاعات سن، مقطع تحصیلی، معدل سال قبل، شغل والدین، تحصیلات والدین، اختلال روان‌پزشکی و بیماری جسمی در شرکت‌کنندگان بود. 
پرسش‌نامه هوش هیجانی بار-اون
 نسخه اولیه این پرسش‌نامه 117 سؤالی بود که توسط بار-‌اون ساخته شد. سؤالات این مقیاس در ایران توسط سموعی و همکاران پس از ترجمه و هنجاریابی به 90 سؤال کاهش یافت. این پرسش‌نامه دارای 15 زیر‌مقیاس به نام‌های حل مسئله، سازمانی، استقلال، تحمل فشار روانی، خودشکوفایی، خود‌آگاهی هیجانی، واقع‌گرایی، روابط بین‌فردی، خوش‌بینی، عزت نفس، کنترل تکانش، انعطاف‌پذیری، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، همدلی و خودابزاری است. سؤالات براساس درجه‌بندی لیکرت (کاملاً موافقم 1 تا کاملاً مخالفم 5) نمره‌گذاری می‌شوند. گویه‌های مثبت به‌صورت مستقیم و گویه‌های منفی به‌صورت معکوس نمره‌گذاری می‌شوند. نمره کل برابر مجموع نمرات است. بنابراین کمترین نمره کل آزمون معادل 90 و بیشترین نمره کل معادل 450 است [19]. کسب نمره بیشتر در این آزمون، نشانگر موقعیت برتر شرکت‌کننده است. بار-اون میانگین ضریب پایایی برای زیر مقیاس‌های این پرسش‌نامه را 0/76 گزارش کرد [20]. در ایران، در مطالعه نجاتی و همکاران، روایی این مقیاس 0/7 و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ 0/94 به دست آمد [21].
پرسش‌نامه کیفیت خواب پیتسبورگ
این پرسش‌نامه توسط بویس و همکارانش در سال 1998 برای ارزیابی کیفیت خواب ساخته شد و شامل 7 مقیاس است که کیفیت ذهنی خواب، تأخیر در به خواب رفتن، طول مدت خواب مفید، کفایت خواب (نسبت طول مدت خواب مفید از زمان سپری‌شده در بستر)، اختلالات خواب (بیدار شدن شبانه)، میزان مصرف داروی خواب‌آور و اختلال در عملکرد روزانه (مشکلات ناشی از بی‌خوابی در طی روز) را می‌سنجد. نمره هر مقیاس بین صفر تا 3 است و امتیاز 3 در هر مقیاس مشخص‌کننده حداکثر منفی است. نمره کل پرسش‌نامه از صفر تا 21 است و نمره بیشتر از 5 نشان‌دهنده کیفیت خواب نامطلوب است. در مطالعه هینز و همکاران در سال 2017، این آزمون روایی و پایایی مناسبی داشت و ضریب آلفای کرونباخ آن 75/0 به دست آمد [22]. در ایران، پایایی پرسش‌نامه در مطالعات متعددی تأیید شده است (آلفای کرونباخ 0/82-0/78) [23-25]. 
روش‌های آماری
در تعیین حجم نمونه با‌توجه‌به مطالعه پرز و همکاران [26]، با فاصله اطمینان95 درصد، قدرت آزمون 90 درصد، 0/29=‌r، ضریب خوشه (2) و میزان ریزش 20 درصد تعداد 285 نفر در نظر گرفته شد. 
اطلاعات جمع‌آوری‌شده از پرسش‌نامه‌ها وارد نرم‌افزار SPSS نسخه 22 شد. داده‌های کمی به‌صورت میانگین‌±‌انحراف معیار و داده‌های کیفی به‌صورت تعداد و درصد گزارش شد. با‌توجه‌به غیرنرمال بودن توزیع داده‌ها، ارتباط بین کیفیت خواب و هوش هیجانی با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن صورت گرفت. ارزیابی رابطه متغیرهای مورد‌ارزیابی با متغیر 2 حالته کیفیت خواب (نمره بیش از 5) با آزمون رگرسیون لجستیک صورت گرفت. P کمتر از 0/05 از‌نظر آماری معنی‌دار در نظر گرفته شد.

یافته‌ها
285 نفر از دانش‌آموزان که لینک پرسش‌نامه‌ها در اختیارشان قرار گرفته بود، پرسش‌نامه‌ها را تکمیل کردند که از این تعداد 1 نفر به دلیل تکمیل ناقص پرسش‌نامه از مطالعه حذف و بنابراین 284 نفر وارد مطالعه شدند. اطلاعات جمعیت‌شناختی شرکت‌کنندگان در جدول شماره 1 ارائه شده است. میانگین سنی شرکت‌کنندگان در مطالعه (0/95) 13/94 سال و میانگین معدل سال قبل آنان معادل (0/89) 19/61 بود. میانگین نمرات هوش هیجانی در شرکت‌کنندگان (42/82) 334/95 و میانگین نمرات کیفیت خواب (3/20) 4/71 بود.



در بررسی کیفیت خواب دانش‌آموزان مورد‌مطالعه اکثریت (69 درصد) دارای کیفیت خواب مناسب (نمره پرسش‌نامه کیفیت خواب مساوی و یا کمتر از 5) بودند (فاصله اطمینان 95 درصد: 63/4-74/3 درصد). در میان زیر‌مقیاس‌های مختلف پرسش‌نامه مذکور بیشترین نمره در زیر‌مقیاس تأخیر در به خواب رفتن خواب و کمترین نمره در زیر‌مقیاس میزان مصرف داروی خواب‌آور دیده شد (جدول شماره 2).



جهت ارزیابی وجود همبستگی بین نمره کل هوش هیجانی و نمره کل کیفیت خواب در دانش‌آموزان مورد‌مطالعه با‌توجه‌به نرمال نبودن توزیع داده‌های کیفیت خواب از آزمون اسپیرمن استفاده شد، که وجود همبستگی منفی بین نمره هوش هیجانی و نمره کیفیت خواب رؤیت شد ( ضریب همبستگی 0/427- و مقدار P کمتر از 0/001، تصویر شماره 1).



بعد از تعدیل سطح تحصیلات و شغل پدر و مادر و ناحیه آموزشی، رگرسیون لجستیک چند‌متغیره نشان داد کیفیت خواب نامطلوب با هوش هیجانی رابطه معکوس دارد و نسبت شانس آن برابر 0/98 است. این یعنی با افزایش هر نمره هوش هیجانی شانس داشتن خواب نامطلوب 2 درصد کمتر می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، با افزایش 10 نمره هوش هیجانی شانس داشتن خواب با کیفیت نامطلوب 16/6 درصد کمتر می‌شود (جدول شماره 3). متغیر‌های سن، نمره تحصیلی سال قبل و سابقه بیماری جسمی رابطه معنی‌داری با کیفیت خواب نامطلوب نداشتند.



بحث
هدف اصلی این مطالعه بررسی ارتباط بین کیفیت خواب و هوش هیجانی بود. در این مطالعه، حدود یک‌سوم از شرکت‌کنندگان دارای کیفیت خواب نامناسب بودند و بین کیفیت خواب و هوش هیجانی ارتباط معنی‌داری یافت شد، اما کیفیت خواب با مشخصات جمعیت‌شناختی دانش‌آموزان شامل سن، معدل سال قبل و بیماری جسمی رابطه معنی‌داری نداشت. 
در مطالعه حاضر، با افزایش هوش هیجانی شانس داشتن خواب نامطلوب کاهش یافت. مطالعه درزمینه رابطه هوش هیجانی و کیفیت خواب بیشتر بر روی بزرگسالان انجام شده است. همسو با نتایج مطالعه ما، در مطالعه ابدالی و همکاران بر روی دانشجویان ایرانی، رابطه معنی‌داری بین هوش هیجانی و کیفیت خواب گزارش شد. 38/5 درصد از دانشجویان کیفیت خواب نامناسب داشتند و با افزایش هوش هیجانی کیفیت خواب افزایش پیدا کرد [7]. در مطالعه دیگری بر روی دانشجویان ایرانی، 61 درصد کیفیت خواب نامطلوب داشتند و بین افزایش هوش هیجانی و کیفیت خواب مطلوب ارتباط معنی‌داری یافت شد [6]. در مطالعه دیگری که اخیراً بر روی بزرگسالان انجام شد، کیفیت خواب مطلوب پیش‌بینی‌کننده هوش هیجانی بالاتر بود [27]. همچنین در مطالعه دیگری محرومیت خواب با کاهش هوش هیجانی همراه بود [2]. 
مطالعات مشابه محدودتری بر روی نوجوانان انجام شده است. همسو با مطالعه حاضر، در مطالعه برند و همکاران حدود 49 درصد از نوجوانان دارای مشکلات خواب متوسط تا شدید بودند. این افراد در طی روز خواب‌آلودگی بیشتری داشتند و از مهارت‌های هیجانی ضعیف‌تری برخوردار بودند [17]، ولی در مطالعه حیدری و همکاران بر روی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی، نتایج متناقض بود و ارتباط معنی‌داری بین هوش هیجانی و کیفیت خواب مشاهده نشد. در این مطالعه نسبت به مطالعه حاضر، میانگین نمره خواب بیشتر بود و درصد بیشتری از دانش‌آموزان مورد‌مطالعه دارای کیفیت خواب نامطلوب بودند (حدود 49/5 درصد در مقابل 31 درصد در مطالعه حاضر) [14]. خواب برای بازیابی عملکرد روزانه مهم به نظر می‌رسد.در‌حالی‌که محرومیت از خواب باعث می‌شود فرد ازنظر عاطفی برانگیخته شده و نسبت به محرک‌ها و رویدادهای استرس‌زا حساس‌تر شود. بنابراین به نظر می‌رسد که خواب برای مقابله با استرس عاطفی در زندگی روزمره ضروری است و بدون خواب کافی احتمالاً واکنش عاطفی منفی به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد [28]. بر‌اساس بررسی‌ها، به دنبال محرومیت از خواب، کاهش معنی‌دار آماری در هوش هیجانی مشاهده شده است که بر 3 حوزه اصلی عملکرد، ازجمله مدیریت استرس، آگاهی درون‌فردی و مهارت‌های زندگی تأثیر می‌گذارد. بنابراین، هوش هیجانی بالاتر ممکن است بتواند کیفیت خواب بهتر را ارتقا دهد [7]. همچنین اهمیت خواب کافی برای حفظ هوش هیجانی بهینه در یک مطالعه مشخص شده است [29]. این مطالعات به‌روشنی نشان داده‌اند هوش هیجانی می‌تواند تأثیر زیادی در خواب و اجزای آن بگذارد. خواب و مشکلات مرتبط با خواب می‌توانند هوشیاری، آگاهی، توجه و تمرکز را تحت تأثیر قرار دهند و ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در فرایندهای شناختی و عاطفی شوند. از‌آنجا‌که هوش هیجانی تحت تأثیر این فرایندها قرار دارد، همبستگی بین کیفیت خواب و این ویژگی شخصیتی پیش‌بینی می‌شود.
در‌مورد تأثیر متغیرهای جمعیت‌شناختی (سن، معدل سال قبل و سابقه بیماری جسمی) نتایج مطالعات بر روی دانش‌آموزان متفاوت بود. نتایج برخی مطالعات نشان دادند کیفیت خواب با سن رابطه معنی‌داری دارد و نوجوانان با سن بالاتر کیفیت خواب پایین‌تری داشتند [30، 31]. در‌حالی‌که همسو با مطالعه ما در بررسی انجام‌شده در برزیل ارتباطی بین سن و کیفیت خواب نوجوانان مشاهده نشد [32]. کیفیت خواب تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. این مورد در جوامع مختلف تحت تاثیر فرهنگ جامعه و خانواده متفاوت است. در مطالعه ما با‌توجه‌به اینکه شرکت‌کنندگان تنها از یک جنس بودند و از‌نظر سنی و تحصیلی تفاوت چندانی نداشتند، همان‌طور که به‌نظر می‌رسید تفاوتی ازنظر سن بین متغیرها به دست نیامد. 
در مطالعه حاضر، میانگین نمره کیفیت خواب در بین دانش‌آموزان نشان داد حدود یک‌سوم آن‌ها از کیفیت خواب ضعیفی برخوردار بودند. در مطالعه فضیلی و همکاران میزان کیفیت پایین خواب در دانش‌آموزان دختر 41/42 درصد گزارش شد [33]. در مطالعه‌ای که در شهر اهواز بر روی گروه سنی 15 تا 20 انجام شد نیز حدود نیمی از شرکت‌کنندگان کیفیت خواب پایینی را گزارش کردند [30]. در یک مطالعه در هند، 7/3 درصد از نوجوانان کیفیت خواب نامطلوب داشتند [31]. در یک بررسی در ترکیه نیز از بین 150 دواطلب 12 تا 20 سال 82 درصد کیفیت خواب پایین را گزارش کردند [34]. مدت‌زمان خواب مطلوب برای نوجوانان بین 8 تا 10 ساعت تخمین زده شده است [35]. به‌ویژه در سال‌های اخیر عواملی همچون استفاده از گوشی‌های هوشمند در هنگام خواب [34] و کاهش فعالیت‌های فیزیکی [36]، مصرف مواد اعتیاد‌آور و نگرانی در‌مورد عملکرد تحصیلی [37] با احتمال بالاتر کیفیت خواب ضعیف در نوجوانان رابطه دارند. با‌توجه‌به اینکه تعداد کمی از نوجوانان به سطوح کافی از فعالیت بدنی دست می‌یابند و بسیاری از آن‌ها بیشتر وقت خود را صرف فعالیت‌های کم‌تحرک مانند بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند [38]، دور از انتظار نیست که کیفیت خواب پایین داشته باشند. 

نتیجه‌گیری
یافته‌های این مطالعه نشان داد حدود یک‌سوم از شرکت‌کنندگان از کیفیت خواب ضعیفی برخوردار بودند. بین کیفیت خواب و مشخصات جمعیت‌شناختی دانش‌آموزان رابطه معنی‌داری وجود نداشت و رابطه منفی بین کیفیت خواب نامطلوب و هوش هیجانی وجود داشت. به‌عبارت‌دیگر هرچه کیفیت خواب مطلوب‌تر باشد، هوش هیجانی بالاتر است و بالعکس. بنابراین، به نظر می‌رسد با برنامه‌ریزی صحیح و آموزش به نوجوانان، بتوان سطح هوش هیجانی را افزایش داده و کیفیت خواب دانش‌آموزان را بهبود بخشید و در‌نتیجه سبب تعالی روند یادگیری، روابط بین‌فردی و عزت نفس آن‌ها شد.
یکی از محدودیت‌های این مطالعه، نبود گروه‌های سنی مختلف بود. همچنین با‌توجه‌به شرایط بیماری کووید-19 و تعطیلی مدارس، ارزیابی تنها از‌طریق پرسش‌نامه و به‌صورت آنلاین انجام شد. پیشنهاد می‌شود که به‌منظور تعمیم بیشتر یافته‌ها و کاهش محدودیت‌ها مطالعه‌ای گسترده‌تر و با حجم نمونه بالاتر و به‌صورت چند‌مرکزی در گروه‌های مختلف سنی و جنسیتی و با استفاده از روش‌های عینی جهت بررسی کیفیت خواب انجام شود. از سویی دیگر بیشتر شرکت‌کنندگان در این تحقیق در پایه هفتم تحصیلی بودند و از‌این‌رو در تعمیم‌پذیری نتایج این تحقیق باید احتیاط کرد و انجام تحقیق جامع‌تر و در سطوح مختلف تحصیلی ضروری به نظر می‌رسد. همچنین پیشنهاد می‌شود با‌توجه‌به اهمیت استرس در کیفیت خواب، در مطالعات آینده به این موضوع نیز پرداخته شود. 

ملاحظات اخلاقی

پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه توسط کمیته اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان تصویب شد (کد اخلاق: IR.GUMS.REC.1399.044).

حامی مالی
این تحقیق هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان‌های تأمین مالی در بخش‌های عمومی، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.

مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی، طراحی مطالعه و بازبینی نقادانه دست‌نوشته برای محتوای فکری مهم: همه نویسندگان؛ کسب، تحلیل و تفسیر داده‌ها: ربابه سلیمانی و فاطمه اسلام‌دوست-سیاه اسطلخی؛ تهیه پیش‌نویس دست‌نوشته: ربابه سلیمانی و فاطمه اسلام‌دوست-سیاه اسطلخی؛ جمع‌آوری داده‌ها: محدثه نجفی چکوسری، شیما پاینده؛ نظارت بر مطالعه: ربابه سلیمانی. 

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
نویسندگان بر خود لازم می‌دانند که از اداره آموزش‌و‌پرورش استان گیلان تشکر و قدردانی کنند.

 

1. Salovey P, Mayer JD. Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality. 1990; 9(3):185-211. [DOI:10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG]
2. Killgore WD, Kahn-Greene ET, Lipizzi EL, Newman RA, Kamimori GH, Balkin TJ. Sleep deprivation reduces perceived emotional intelligence and constructive thinking skills. Sleep Medicine. 2008; 9(5):517-26. [DOI:10.1016/j.sleep.2007.07.003] [PMID]
3. Penev PD. Sleep deprivation and energy metabolism: To sleep, perchance to eat? Current Opinion in Endocrinology, Diabetes and Obesity. 2007; 14(5):374-81. [DOI:10.1097/MED.0b013e3282be9093] [PMID]
4. BehPajooh A, Soleymani S. [The relationship between sleep quality and depression in older people living in 3 districts of Tehran, Iran (Persian)]. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2016; 11(1):72-9. [DOI:10.21859/sija-110172]
5. Weber M, Webb CA, Deldonno SR, Kipman M, Schwab ZJ, Weiner MR, et al. Habitual 'sleep credit' is associated with greater grey matter volume of the medial prefrontal cortex, higher emotional intelligence and better mental health. Journal of Sleep Research. 2013; 22(5):527-34. [DOI:10.1111/jsr.12056] [PMID]
6. Bavafa A, Fadaei M, Anbarani BS, Bameshghi M, Shekarian-Yazd F, Jaberghaderi N, et al. The association between emotional intelligence and sleep quality components in university students. Journal of Sleep Sciences. 2019; 4(1-2):37-43. [Link]
7. Abdali N, Nobahar M, Ghorbani R. Evaluation of emotional intelligence, sleep quality, and fatigue among Iranian medical, nursing, and paramedical students: A cross-sectional study. Qatar Medical Journal. 2019; 2019(3):15. [DOI:10.5339/qmj.2019.15] [PMID] [PMCID]
8. Kahn-Greene ET, Lipizzi EL, Conrad AK, Kamimori GH, Killgore WD. Sleep deprivation adversely affects interpersonal responses to frustration. Personality and Individual Differences. 2006; 41(8):1433-43. [DOI:10.1016/j.paid.2006.06.002]
9. Koosha M, Naghipour S, Fallahi Khesht Masjedi M. [The relationship between emotional intelligence and parenting stress in mothers of children with attention deficit hyperactivity disorder (Persian)]. Journal of Guilan University of Medical Sciences. 2021; 30(2):98-107. [DOI:10.32598/JGUMS.30.2.735.2]
10. Emert SE, Tutek J, Lichstein KL. Associations between sleep disturbances, personality, and trait emotional intelligence. Personality and Individual Differences. 2017; 107:195-200. [DOI:10.1016/j.paid.2016.11.050]
11. Alibabaie N. A study on the relationship between quality of life, emotional intelligence and life satisfaction among students. Health Education and Health Promotion (HEHP). 2015; 3(1):3-13. [Link]
12. Moeller RW, Seehuus M, Peisch V. Emotional intelligence, belongingness, and mental health in college students. Frontiers in Psychology. 2020; 11:93. [DOI:10.3389/fpsyg.2020.00093] [PMID] [PMCID]
13. Wang F, Boros S. The relationship between physical activity, stress, life satisfaction and sleep quality. Journal of Physical Education and Sport. 2019; 19:227-34. [Link]
14. Heidari H, Sharifshad F, Mohammadsalehi N, Mohammadbeigi A. Association of emotional intelligence with sleep quality. Archives of Occupational Health. 2019; 3(3):380-7. [DOI:10.18502/aoh.v3i3.1281]
15. Denis D, Akhtar R, Holding BC, Murray C, Panatti J, Claridge G, et al. Externalizing behaviors and callous-unemotional traits: Different associations with sleep quality. Sleep. 2017; 40(8):zsx070. [DOI:10.1093/sleep/zsx070] [PMID] [PMCID]
16. Karibeeran S, Mohanty S. Emotional intelligence among adolescents. Humanities and Social Sciences. 2019; 7(3):121-4. [DOI:10.11648/j.hss.20190703.15]
17. Brand S, Kirov R, Kalak N, Gerber M, Schmidt NB, Lemola S, et al. Poor sleep is related to lower emotional competence among adolescents. Behavioral Sleep Medicine. 2016; 14(6):602-14. [DOI:10.1080/15402002.2015.1048450] [PMID]
18. Wong ML, Lau EY, Wan JH, Cheung SF, Hui CH, Mok DS. The interplay between sleep and mood in predicting academic functioning, physical health and psychological health: A longitudinal study. Journal of Psychosomatic Research. 2013; 74(4):271-7. [DOI:10.1016/j.jpsychores.2012.08.014] [PMID]
19. Manshaee G, Mazaheri M, Khayyamnekouei Z. [The relationship between emotional intelligence and depression in psychology students of Islamic Azad University, Tehran Branch (Persian)]. Journal of Social Psychology (New Findings in Psychology). 2011; 6(18):35-46. [Link]
20. Wood LM, Parker JD, Keefer KV. The emotion quotient inventory: A review of the relevant research. In: Stough C, Saklofske DH, Parker DA, editors. Assessing emotional intelligence: Theory, research and applications. New York: Springer; 2009. [DOI:10.1007/978-0-387-88370-0_4]
21. Nejati R, Meshkat M. [The reliability and validity of Bar-On's emotional quotient inventory for Iranian English Language learners (Persian)]. Journal of Foreign Language Research. 2016; 6(1):131-54. [Link]
22. Hinz A, Glaesmer H, Brähler E, Löffler M, Engel C, Enzenbach C, et al. Sleep quality in the general population: Psychometric properties of the Pittsburgh Sleep Quality Index, derived from a German community sample of 9284 people. Sleep Medicine. 2017; 30:57-63. [DOI:10.1016/j.sleep.2016.03.008] [PMID]
23. Farrahi Moghaddam J, Nakhaee N, Sheibani V, Garrusi B, Amirkafi A. Reliability and validity of the Persian version of the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI-P). Sleep and Breathing. 2012; 16(1):79-82. [DOI:10.1007/s11325-010-0478-5] [PMID]
24. Rowshani S, Moghaddasi A, Abbasi M, Abdol-Mohammadi A, Ahanjan S. [The Effect of 4-weeks Rehabilitation Program on Range of Motion and reducing pain
    In men with frozen shoulder (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2010; 5(3):7-15. [Link]
25. Afkham Ebrahimi A, Bandi G, Salehi M, Tafti K, Vakili Y, Farsi A. [Sleep parameters and the factors affecting the quality of sleep in patients attending selected clinics of Rasoul-e-Akram hospital (Persian)]. Razi Journal of Medical Sciences. 2008; 15:31-8. [Link]
26. Pérez-Fuentes MdC, Molero Jurado MdM, Simón Márquez MdM, Barragán Martín AB, Gázquez Linares JJ. Emotional effects of the duration, efficiency, and subjective quality of sleep in healthcare personnel. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2019; 16(19):3512. [DOI:10.3390/ijerph16193512] [PMID] [PMCID]
27. Killgore WDS, Vanuk JR, Persich MR, Cloonan SA, Grandner MA, Dailey NS. Sleep quality and duration are associated with greater trait emotional intelligence. Sleep Health. 2022; 8(2):230-3. [DOI:10.1016/j.sleh.2021.06.003] [PMID]
28. Vandekerckhove M, Wang YL. Emotion, emotion regulation and sleep: An intimate relationship. AIMS Neuroscience. 2018; 5(1):1-17. [DOI:10.3934/Neuroscience.2018.1.1] [PMID]
29. Pimenta FA, Santos Amaral C, Da Gama Torres H, Rezende N. [The association between self-rated health and health care utilization in retired]. Acta Medica Portuguesa. 2010; 23(1):101-6. [Link]
30. Hakim A, DarrehGhaedi F, Latifi SM, Khashei N. [The relationship some of demographic characteristics with adolescents sleep quality in Ahvaz (Persian)]. Jundishapur Scientific Medical Journal. 2016; 15(4):475-84. [Link]
31. Dubey M, Nongkynrih B, Gupta SK, Kalaivani M, Goswami AK, Salve HR. Sleep quality assessment of adolescents residing in an urban resettlement colony, New Delhi, India. Indian journal of Community Medicine : Official Publication of Indian Association of Preventive & Social Medicine. 2019; 44(3):271-6. [DOI:10.4103/ijcm.IJCM_87_19] [PMID] [PMCID]
32. Hoefelmann LP, Lopes AS, da Silva KS, Moritz P, Nahas MV. Sociodemographic factors associated with sleep quality and sleep duration in adolescents from Santa Catarina, Brazil: what changed between 2001 and 2011? Sleep Medicine. 2013; 14(10):1017-23. [DOI:10.1016/j.sleep.2013.05.015] [PMID]
33. Fazlali M, Farshidi F. [The study of cell phone use and its relationship with sleep quality and academic performance of high school students (Persian)]. Information and Communication Technology in Educational Sciences. 2016; 6(24):5-21. [Link]
34. Şimşek Y, Tekgül N. Sleep quality in adolescents in relation to age and sleep-related habitual and environmental factors. The Journal of Pediatric Research. 2019; 6(4):307-13. [Link]
35. Hirshkowitz M, Whiton K, Albert SM, Alessi C, Bruni O, DonCarlos L, et al. National Sleep Foundation's sleep time duration recommendations: Methodology and results summary. Sleep Health. 2015; 1(1):40-3. [DOI:10.1016/j.sleh.2014.12.010] [PMID]
36. Xu F, Adams SK, Cohen SA, Earp JE, Greaney ML. Relationship between physical activity, screen time, and sleep quantity and quality in US adolescents aged 16⁻19. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2019; 16(9):1524. [DOI:10.3390/ijerph16091524] [PMID] [PMCID]
37. Gautam P, Dahal M, Baral K, Acharya R, Khanal S, Kasaju A, et al. Sleep quality and its correlates among adolescents of Western Nepal: A population-based study. Sleep Disorders. 2021; 2021:5590715. [DOI:10.1155/2021/5590715] [PMID] [PMCID]
38. Kracht CL, Beyl RA, Maher JP, Katzmarzyk PT, Staiano AE. Adolescents' sedentary time, affect, and contextual factors: An ecological momentary assessment study. The International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 2021; 18(1):53. [DOI:10.1186/s12966-021-01121-y] [PMID] [PMCID]