Research code: 122345
Ethics code: 12345
1- گروه زبان و ادبیات فارسی-غنایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، واحدخلخال، ایران ، rezazadehf23@yahoo.com
2- گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، گیلان، ایران
3- گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده علوم انسانی واحد یادگار امام خمینی(ره ) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
چکیده: (212 مشاهده)
زمینه: باید بپذیریم که بخش بزرگی از گنجینه های(ادبی) ما آریاییان، از دوران پیشین به جا مانده است. ما نه تنها موظفیم این آثار باستانی را ارج نهیم، بلکه باید آنها را عمیقاَ بکاویم و زوایای نهفته را جهت ایجاد انگیزه و هویت بخشی به پژوهشگران کشور روشن سازیم.
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی اشعار طبی نسخه خطی « مثنوی صدریه» علی اکبر همدانی انجام شد.
روش: این مطالعه به روش کتابخانه ای، با کلید واژه های سابقه ی پزشکی ایران، اشعار صدریه وپزشکی، پزشکی ایران قدیم، در پایگاههای اطلاعاتی Google Scholer، نورمگز، مگیران، SID، نور، گیسوم و ویراساینس جمع آوری شد. از بین مقاله های یافت شده 52 مقاله انتخاب و بررسی شد، سپس اشعار طبی نسخه خطی «مثنوی صدریه» علی اکبرهمدانی که در اشعار خود به آن موضوع یا مورد مشابه آن اشاره کرده، شرح داده شده است.
یافته ها: با توجه به بررسی اشعار مثنوی صدریه از ۲۷۶۶بیت، حدود 79 بیت در مورد طب و پزشکی بوده است، وی در این اشعار به مطالب طبی به ویژه آناتومی بدن انسان و کارکرد اعضا اشاره دارد. کارکرد اعضای بدن مانند: چشم، مژه، دندان، حلق و بینی، دماغ (به معنی مغز) حنجره، قوای پنجگانه، سپرزوشش و...پرداخته است.
نتیجه گیری: نسخه خطی مثنوی صدریه، علی اکبر همدانی به سبب داشتن ویژگیهای استثنایی در علوم مختلف آن هم با ساختاری منظوم با محتوی و محوریت اشعاری عارفانه، تاریخی و مسلط بر علوم پزشکی، توانسته بازتاب مطلوبی را از پیوند درون مایه های تاریخی، دینی و علمی(طب) عصرخود (مشروطه)را عرضه کند.
مقاله مروری:
كاربردي |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1401/12/15 | پذیرش: 1402/11/28