دوره 33، شماره 4 - ( 10-1403 )                   جلد 33 شماره 4 صفحات 387-372 | برگشت به فهرست نسخه ها

Research code: IR.GUMS.REC.1401.349
Ethics code: IR.GUMS.REC.1401.349

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

pourhabibi Z, Amed E, etemadifar S, Amed H, etemadifar R, mansouri S S. Investigating the relationship between the level of acceptance of hospital information systems of employees with individual, organizational and technological characteristics in public hospitals in Rasht. JGUMS 2024; 33 (4) :372-387
URL: http://journal.gums.ac.ir/article-1-2692-fa.html
پورحبیبی زهرا، آمد ابراهیم، اعتمادی فر شراره، آمد هیراد، اعتمادی فر رقیه، منصوری سعید سادات. بررسی ارتباط سطح پذیرش سیستم های اطلاعاتی بیمارستانی کارکنان با ویژگی های فردی ،سازمانی وفناوری در بیمارستان‌های دولتی شهر رشت. مجله علوم پزشکی گیلان. 1403; 33 (4) :372-387

URL: http://journal.gums.ac.ir/article-1-2692-fa.html


1- دکتری مدیریت منابع انسانی رفتارسازمانی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، معاونت تحقیقات و فناوری
2- کارشناس ارشد برق قدرت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، معاونت توسعه مدیریت و برنامه‌ریزی منایع
3- کارشناس ارشد مهندسی فن‌آوری اطلاعات، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، معاونت توسعه مدیریت و برنامه‌ریزی منایع
4- دانشجوی کارشناسی مهندسی مکانیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
5- دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، مرکز آموزشی درمانی و پژوهشی 17 شهریور
6- فوق تخصص ریه کودکان، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، مرکز آموزشی درمانی و پژوهشی 17 شهریور
متن کامل [PDF 4908 kb]   (203 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (1093 مشاهده)
متن کامل:   (124 مشاهده)
مقدمه
سیستم اطلاعات بیمارستانی یکی از سیستم‌های اطلاعات سلامت است که به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است‌. این سیستم در بیمارستان‌ها برای ارائه به‌موقع و دقیق اطلاعات پیاده‌سازی شده است تا اطلاعات مورد‌نیاز را فراهم کند و اثربخشی و کارایی مراقبت‌های بهداشتی را با مدیریت هزینه بهبود ببخشد [1]. بیمارستان‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز ارائه‌دهنده خدمات مراقبتی هستند که به‌منظور مدیریت و کنترل اطلاعات، نیاز به سیستم‌های اطلاعاتی دارند که خوب طراحی شده باشند [2]. فناوری اطلاعات سلامت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارها برای بهبود کیفیت، کارایی و اثربخشی خدمات بهداشتی و درمانی شناخته شده است [3]. فناوری اطلاعات و ارتباطات تأثیر قابل‌توجهی بر فرایندها و نتایج خدمات سلامت دارد [4]. این فناوری‌ها به‌طورکلی برای بهبود کیفیت خدمات در بخش خدمات سلامت و به‌طور خاص در پزشکی بالینی و در بیمارستان‌ها به‌منظور افزایش ایمنی بیمار، کارایی و اثربخشی کارکنان و کاهش هزینه‌های سازمانی شناخته شده است و پیاده‌سازی و استفاده از آن می‌تواند به‌طور مؤثر هزینه‌های افزایش مراقبت‌های بهداشتی را کاهش داده و کیفیت خدمات مراقبت‌های بهداشتی را افزایش دهد [5]. با افزایش سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین اطلاعات‌، بررسی میزان پذیرش این فناوری‌ها مورد توجه قرار گرفته است [6]. با پدیدار شدن سیستم اطلاعات بیمارستانی و ثبت الکترونیکی اطلاعات در جهت تأمین مقاصد درمانی و مالی در سیستم بهداشت و درمان تحولی ایجاد شد و به نظر می‌رسد این سیستم توانسته در جهت پیشبرد اهداف مالی سازمان‌های بهداشتی و درمانی گام مؤثری بردارد [7]. به‌کارگیری و استفاده نادرست از فناوری اطلاعات، سازمان‌ها را با مشکلاتی روبه‌رو کرده که به نوبه خود در نتیجه‌بخشی و بازدهی این فناوری تأثیر مهمی دارند. همچنین به‌کارگیری و استقرار فناوری اطلاعات که ناآگاهانه و بدون برنامه‌ریزی قبلی صورت گرفته است، نه‌تنها نتیجه‌بخش نیست، بلکه تأثیرات اقتصادی منفی و به نوعی اتلاف هزینه را نیز به دنبال دارد [8]. استفاده نادرست از فناوری نوین برای انتقال دانش تخصصی، منجر به نارسایی آن و باعث اتلاف هزینه خواهد شد. بنابراین شناخت قابلیت‌های فناوری اطلاعات و آگاهی از نیازهای استفاده‌کنندگان نهایی آن بسیار ضروری است [9].
سیستم اطلاعات بیمارستانی از‌طریق ارائه اطلاعات دقیق به سیاست‌گذاران بیمارستان موجب بهبود تصمیم‌گیری در اقدامات بهداشتی و درمانی می‌شود و بسیاری از مدیران اعتقاد دارند برای ایجاد تحول در بیمارستان‌ها ناگزیر به استفاده از آن هستند [10]. همچنین این سیستم جهت افزایش ایمنی بیمار، کارایی و اثربخشی کارکنان و کاهش هزینه‌های سازمانی شناخته شده است [4] و مدیریت جنبه‌های اداری، مالی و بالینی بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی را برعهده دارد [6]. مدیران جهت بهبود شاخص‌های عملکردی بیمارستان نیازمند سیستمی همچون سیستم اطلاعات بیمارستانی هستند که میزان واقعی شاخص‌های موجود را به‌درستی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن در اختیار آنان قرار دهد [10].
پذیرش فناوری یکی از مهم‌ترین زمینه‌های تحقیقاتی در سیستم‌های اطلاعاتی بوده و برای درک عوامل مختلف تعیین‌کننده مقاصد کاربران و همچنین تعیین رفتارها واقعی آن‌ها برای استفاده از فناوری‌ها به کار گرفته می‌شود [11]. اجرای فناوری سیستم اطلاعاتی بیمارستانی با پذیرش یا مقاومت کاربران نسبت به این سیستم‌ها ارتباط دارد [12].
یکی از تکنیک‌های سنجش میزان پذیرش سیستم‌های اطلاعاتی و همچنین سیستم‌های اطلاعاتی بیمارستانی استفاده از مدل‌های مختلف پذیرش تکنولوژی نظریه (TAM‌) است. مدل پذیرش تکنولوژی در ابتدا توسط دیویس و همکاران در سال 1989پیشنهاد شد. این مدل توضیحی را برای عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری توسط کاربران ارائه داده و مدلی در سطح عوامل فردی است که 2 عامل «برداشت ذهنی از مفید بودن‌» و «برداشت ذهنی از آسانی استفاده» را تشکیل می‌دهد. این 2 عامل بر نگرش افراد نسبت استفاده از فناوری تأثیر گذاشته، موجب تصمیم‌گیری آن‌ها برای استفاده و در‌نهایت عمل می‌شوند و بسیاری از متغیرهای بیرونی را تحت تأثیر قرار می‌دهند [13]. 
مدل تلفیقی پذیرش فناوری اطلاعات دیویس و تناسب انسانی سازمانی فناوری تغییر یوسف و همکاران (HOT FIT) یک مدل پذیرش تکنولوژی تعمیم داده‌شده است که یک چارچوب انسانی، سازمانی و تکنولوژی مناسب را برای ارزیابی موفقیت سیستم‌های اطلاعات سلامت ایجاد می‌کند. در یک چارچوب این مدل، شامل سازگاری و خودکارآمدی کاربر، عوامل سازمانی، شامل حمایت مدیریت ارشد و شایستگی تیم پروژه و عوامل تکنولوژیکی، شامل کیفیت سیستم و کیفیت اطلاعات است [14]
این مدل در سال 2012 توسط چن و همکاران به‌منظور بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی توسط پزشکان ارائه شد. در این مدل از تلفیق 2 مدل پذیرش فناوری اطلاعات دیویس ومدل متناسب انسانی سازمانی فناوری یوسف و همکاران استفاده شد و متشکل از 9 سازه خودکارآمدی، سازگاری کاربر، پشتیبانی مدیریت ارشد، شایستگی تیم پروژه، کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات، درک سودمندی، درک سهولت در استفاده و پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی است. در این مدل از طرفی پذیرش و استفاده ازسیستم اطلاعاتی توسط کاربر به‌طور غیر‌مستقیم تحت تأثیرمتغیرهای برون‌زای ویژگی‌های فردی (خودکارآمدی‌، سازگاری کاربر)‌، ویژگی‌های سازمانی (پشتیبانی مدیریت ارشد، شایستگی تیم پروژه) و ویژگی‌های سیستم اطلاعاتی (کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات) قرار گرفت و از‌طرف دیگر تحت تأثیر مستقیم متغیرهای درون‌زای مدل، یعنی درک سودمندی و درک استفاده آسان است [14].
از‌آنجایی‌که ویژگی‌های فردی، سازمانی و فناوری عوامل اصلی تأثیر‌گذار بر پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی از سوی پرسنل هستند و اهمیت این سیستم از نقش آن در نگهداری انواع داده‌ها، از‌جمله داده‌های کلیدی در‌مورد بیمار شامل ثبت کلیه خدمات پزشکی ارائه‌شده به بیمار از قبیل بررسی‌ها، تشخیص‌ها، درمان‌ها، گزارش‌های پیگیری و تصمیمات مهم پزشکی آشکار می‌شود [12]، تحقیق حاضر در 8 بیمارستان دولتی وابسته به دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان در شهر رشت صورت می‌گیرد که سیستم اطلاعات بیمارستانی به‌منظور تحقق اهداف ذکر‌شده در آنها مستقر شده است و هدف اصلی از استقرار این سیستم، بهبود کیفیت خدمات ارائه‌شده است. بنابراین در این تحقیق بر آن شدیم تا به شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی توسط کاربران مراکز دولتی دانشگاهی شهرستان رشت بپردازیم.

روش‌ها
این مطالعه از نوع تحلیلی‌مقطعی در سال 1402 در 8 بیمارستان دولتی رشت انجام شد. جامعه مورد‌بررسی در این مطالعه کارکنان سیستم اطلاعات بیمارستانی دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان، شامل بیمارستان 17 شهریور، بیمارستان الزهرا، بیمارستان پورسینا، بیمارستان امیرالمؤمنین، بیمارستان شفا، بیمارستان ولایت، بیمارستان رازی و بیمارستان حشمت بود. با استفاده از مطالعه چن و همکاران [14] و با‌توجه‌به فرمول همبستگی با فاصله اطمینان 95 درصد و در نظر گرفتن مقدار Z برابر 1/96 تعداد نمونه 131 نفر به دست آمد.
ابتدا متغیرهای اصلی تحقیق شناسایی شدند و فرضیه‌ها براساس مدل تحقیق شکل گرفت. برای سنجش متغیرهای مورد‌بررسی پرسش‌نامه‌ای مورد استفاده قرار گرفت که شامل 2بخش بود: 1. اطلاعات جمعیت‌شناختی 2. سؤالات مربوط به میزان پذیرش سیستم‌های اطلاعاتی بیمارستانی .
پس از شکل‌گیری پرسش‌نامه در مرحله‌ای مانند آزمون مقدماتی، جهت تعیین اعتبار محتوا، پرسش‌نامه در اختیار 10 نفر از خبرگان در ‌دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان قرار داده ‌شد که بعد از ‌‌‌جمع‌آوری پیشنهادات و پس از ویرایش مفهومی برخی از سؤالات، پرسش‌نامه نهایی تنظیم شد. همه سؤالات ازنظر شاخص ضروری بودن بررسی شد که از میزان 0/78 برخوردار بود. شاخص روایی محتوا‌ نیز در هر سه بخش سادگی، مرتبط بودن و وضوح نیز برابر 0/8 محاسبه شد که این مقدار بر‌اساس جدول لاوشه برای پنل 10 نفره قابل‌قبول است. روایی پرسش‌نامه بر‌اساس روش روایی محتوایی انجام و توسط 20 نفر از آزمودنی‌ها بررسی و تأیید شد. جهت تعیین پایایی ابزار از روش محاسبه آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای آیتم‌های پرسش‌نامه 0/77 محاسبه شد. در این پژوهش از هر دو فن الگوسازی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر که رویکردی تأییدی دارند و از نرم‌افزار SPSS نسخه 25 و PLs  نسخه 25 استفاده شد. تحلیل عاملی تأییدی، با 2 هدف قبل از تحلیل مسیر مورد استفاده قرار گرفت. نخست به سبب اینکه در این پژوهش از مدل به‌عنوان نمونه‌ای کوچک از یک پدیده یا واقعیتی با عنوان استفاده از میزان پذیرش استفاده شد، باید این اطمینان حاصل می‌شد که مدل انتخاب‌شده می‌تواند تمامی ابعاد پدیده مورد‌نظر را پوشش دهد یا بخشی از ابعاد را که تناسبی با جامعه پژوهش ندارد، حذف یا تلخیص کند و دوم با این هدف که در مرحله تحلیل مسیر، مدل مورد‌استفاده دارای حداکثر برازش ممکن با جامعه پژوهش باشد و فرایند تحلیل متوقف نشود. با‌توجه‌به اهداف ویژه پژوهش و روابط مطرح‌شده بین متغیرها مدل مفهومی‌ای که در تصویر شماره 1 آمده در نظر گرفته شد.


یافته‌ها
در ابتدا آمار توصیفی از اطلاعات جمعت‌شناختی در جدول شماره 1 نشان داده شد.


قبل از آزمون فرضیه‌ها، ابتدا آزمون نرمال بودن توزیع داده‌ها با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنف انجام گرفت. نتایج آزمون باتوجه‌به معناداری کمتر از 5 درصد برای متغیرها نشان داد داده‌ها توزیع نرمال ندارند و به همین دلیل برای آزمودن اهداف تحقیق از نرم افزار پی‌ال‌اس استفاده شد.
برای تعیین برازش مدل اندازه‌گیری در جدول شماره 2 از 3 معیار پایایی، روایی هم‌گرا و واگرا و برای سنجش پایایی از پایایی مرکب و آلفای کرونباخ استفاده شد.


مقادیر میانگین واریانس استخراج‌شده (بالاتر از 0/5) و نیز مقادیر پایایی مرکب و آلفای کرونباخ بیشتر از 0/7، روایی هم‌گرا و برازش مناسب مدل مورد تأیید قرار گرفت. برای روایی واگرا از آزمون فورنل لاکر (1981) استفاده شد که معرف آن است که هر سازه نسبت به سایر سازه‌ها همبستگی بالاتری به خود سازه داشته باشد. بارهای عاملی فورنل لاکر نشان می‌دهد بار هر معرف انعکاسی برای هر سازه روی قطر اصلی (مجذور میانگین واریانس استخراج‌شده) بیشتر از بار آن معرف برای سایر سازه‌هاست [15]. بنابراین واگرایی مدل تأیید شد (جدول شماره 3).




با ارزیابی برازش مدل ساختاری از ضرایب R2، برازش درک سهولت استفاده و درک سودمندی متوسط به بالا و میزان پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی خوب توصیف شدند. از طرفی با‌توجه‌به شاخص معیار افزونگی که هنسلر و همکاران (2009) ضعیف، متوسط و قوی پیش‌بینی کردند و یک مدل ساختاری را ارائه دادند، مدل ساختاری مطالعه حاضر مناسب و قوی نشان داده شد. همچنین برازش کلی مدل با 3 مقدار 0/01، 0/25، 0/36 برای شاخص نکویی برازش در نظر گرفته شد که مقدار 0/700 برای شاخص نکویی برازش به دست آمد و در محاسبه عامل تورم واریانس نشان‌دهنده برازش مناسب مدل است. از طرفی شاخص دیگر برازش مدل، شاخص میانگین قدر مطلق باقی‌مانده‌های کوواریانس است که حد مجاز این برازش 0/1 است. بنابراین برازش مناسب مدل تأیید شد. 
پس از آزمودن مدل بیرونی و تأیید روایی و پایایی (مدل اندازه‌گیری)، با استفاده از مدل درونی می‌توان به بررسی فرضیه‌های پژوهش پرداخت. بدین منظور از آماره تی و ضریب مسیر استفاده شد که در حالت معناداری با‌توجه‌به الگوریتم PLS و ضریب مسیر در تصویرهای شماره 2 و 3 نتایج آزمون مشاهده شد.

برای تأیید فرضیات و اهداف شاخص جزئی، مقدار آماره تی با‌توجه‌به تصویر شماره 3 باید بیشتر از 1/96 یا کمتر از 1/96- باشد و مقدار پارامتر بین 2 دامنه به مفهوم نبود معناداری مقادیر محاسبه‌شده برای وزن‌های رگرسیونی با مقدار صفر در سطح 95 درصد است. بنابراین همان‌طور که در  تصویرهای شماره 2 و 3 مشاهده شد ضرایب مسیر بین شایستگی تیم، کیفیت اطلاعات و درک سودمندی با میزان پذیرش سیستم به ترتیب 0/164، 0/420 و 0/172 به دست آمدند که معنادار و مورد تأیید هستند. همچنین ضرایب مسیر بین شایستگی تیم، سازگاری و خودکارآمدی با درک سهولت به ترتیب 0/296، 0/307 و 0/364 معنادار بودند و تأیید شدند. از طرفی ضرایب مسیر کیفیت اطلاعات، کیفیت سیستم، حمایت مدیریت ارشد با درک سودمندی به ترتیب 0/244، 0/293 و 0/259 نیز معنادار بودند و تأیید شدند. 

بحث
در این پژوهش تلاش شد با استفاده از روش تحلیل مسیر، عوامل مؤثر بر میزان پذیرش سیستم اطلاعات یافت شود. با‌توجه‌به نتایج به‌دست‌آمده کیفیت اطلاعات، از ابعاد ویژگی‌های فناوری هم به‌صورت مستقیم بر پذیرش اطلاعات بیمارستانی اثر دارد و هم به‌صورت غیرمستقیم بر درک سودمندی تأثیر گذاشته است. درک سودمندی نیز بر میزان پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی مؤثر است. بُعد دیگر، شایستگی تیم پروژه از ویژگی‌های سازمانی است که هم به‌صورت مستقیم بر پذیرش سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی تأثیرگذار بوده و هم به‌صورت غیر‌مستقیم بر درک سهولت استفاده تأثیر می‌گذارد و درک سهولت استفاده نیز بر پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی تأثیرگذار است. چن و همکاران [14] نیز در مطالعه خود بدین نتایج دست یافتند که شایستگی تیم بر درک سهولت تأثیر بسزایی دارد. همچنین آن‌ها [14] و شهزاد و همکارانش [16] در پاکستان در پژوهش خود، همانند این تحقیق، بیان داشتند نتایج نشان‌دهنده تأثیر معنادار حمایت مدیریت ارشد بر سودمندی ادارک بودکه در مطالعه حاضر حمایت مدیریت ارشد از ابعاد ویژگی‌های سازمانی است. رشیدی و همکاران در سال 1401 [17] و حقیقی و علی‌پور در سال 1399 [18] در تحقیق خود نشان دادندکه سازگاری با سطح مطلوب پذیرش سیستم اطلاعاتی بیمارستانی ارتباط معناداری دارد، اگرچه در مطالعه حاضر سازگاری از ابعاد ویژگی‌های فردی بر درک سهولت استفاده، همانند مطالعه شهزاد و همکاران [16] تأثیرگذار بود، اما به‌صورت مستقیم بر پذیرش سیستم‌های اطلاعاتی مؤثر نیست. در مقاله براتپور و همکاران [19]، همانند مطالعه حاضر کیفیت اطلاعات از عوامل تأثیرگذار پذیرش سیستم اطلاعاتی بیمارستانی است که در این پژوهش کیفیت اطلاعات یکی از ابعاد ویژگی‌های فناوری است.


اما شهزاد و همکاران [16] بدین نتیجه دست یافتند که کیفیت اطلاعات بر سودمندی درک‌شده تأثیرگذار است. همچنین آن‌ها [16] بیان داشتند سهولت استفاده و سودمندی درک‌شده بر میزان پذیرش به‌طور قابل‌توجهی تأثیرگذار هستند. این در حالی است که در پژوهش حاضر درک سودمندی بر پذیرش اطلاعات به‌صورت مستقیم مؤثر است و درک سهولت استفاده تأثیرگذار نیست.در مطالعه کمال و همکاران [20] و گرانی و همکاران [21] در سال 2019 نیز درک سهولت استفاده و سودمندی درک‌شده بر قصد استفاده از سیستم‌ها مؤثر نشان داده شد. در مطالعه ابری و کاکوالتس در سال 2020 [22] نشان داده شد ویژگی‌های فردی و ویژگی‌های فناوری تأثیری بر استفاده از سیستم اطلاعاتی بیمارستانی ندارد، اما در مطالعه ما اگرچه ویژگی‌های فردی، یعنی ابعاد خودکارآمدی و سازگاری به‌صورت مستقیم بر میزان پذیرش مؤثر نبودند، ولی هر دو بُعد از ویژگی‌های فردی بر درک سودمندی مؤثر بودند و درک سودمندی نیز بر میزان پذیرش اطلاعات بیمارستانی تأثیرگذار است. همچنین در مطالعه حاضر بُعد کیفیت اطلاعات از ویژگی‌های فناوری به‌صورت مستقیم بر میزان پذیرش مؤثر است که متفاوت با مطالعه ابری و کاکوالتس [22] است. آلکیودا و همکاران در سال 2021 [23] نیز در مطالعه خود بیان داشتند خودکارآمدی از عوامل تأثیرگذار بر پذیرش فناوری در مراقبت‌های بهداشتی بود. 
در مطالعه حاضر در بیمارستان‌های مورد‌مطالعه از 2 نرم‌افزار سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی استفاده شد که هرکدام نقاط قوت و ضعف خودشان را داشتند. 

نتیجه‌گیری
در این مطالعه 2 متغیر کیفیت اطلاعات و کیفیت سیستم 2 مؤلفه از ویژگی‌های فناوری بودند و جزو عوامل تأثیرگذار بر درک سودمندی که آن نیز بر پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی موثر است. بنابراین این دو عامل تأثیری مثبت بر پذیرش سیستم اطلاعاتی در بیمارستان‌های هفده شهریور، بیمارستان الزهرا، بیمارستان پورسینا، بیمارستان امیرالمؤمنین، بیمارستان شفا، بیمارستان ولایت، بیمارستان رازی و بیمارستان حشمت داشتند. از‌آنجایی‌که مطالعه حاضر در سطح بیمارستان‌های استان انجام شد تا نظر کاربران شهرستانی هم لحاظ شود، بنابراین بهتر است نقش فرهنگ سازمانی بر پذیرش سیستم اطلاعاتی بیمارستانی در بیمارستان‌های مورد‌مطالعه در مطالعات بعدی در نظر گرفته شود. همچنین پذیرش سیستم اطلاعاتی بیمارستانی در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی مقایسه شود. از طرفی در پژوهش حاضر نرم‌افزار مورد‌استفاده در سطح بیمارستان‌ها تحت ویندوز اپلیکیشن بود. پیشنهاد می‌شود جهت سهولت استفاه کاربران از سیستم اطلاعات بیمارستانی از نرم‌افزار سیستم اطلاعاتی بیمارستانی تحت وب استفاده شود که در آن علاوه بر امکانات و مزایای ویندوز اپلیکیشن می‌توان از‌طریق مرورگر وب نیز داده‌های بیمار را در سیستم اطلاعاتی بیمارستانی ثبت کرد و کاربر به‌راحتی و بدون چندین بار ورود و خروج از نرم افزار سیستم اطلاعاتی بیمارستانی، می‌تواند با حداقل زمان ممکن نسبت به ثبت اطلاعات بیمار اقدام کند که منجر به حفظ محرمانگی اطلاعات و ارتقای قابلیت ثبت داده‌ها خواهد شد. علاوه‌بر‌این کارشناسان فناوری اطلاعات بیمارستان قادر خواهند بود امکان ثبت داده‌ها را به‌صورت OFFLINE در زمان قطع ارتباطات (قطع اینترنت و غیره) برای کاربران فراهم کنند. از آنجایی‌که در ویندوز اپلیکیشن امکان اتصال نرم‌افزار سیستم اطلاعاتی بیمارستانی به سامانه‌های بیمه‌های پایه و به‌روز‌رسانی مبالغ دارویی و مشمولیت بیمه‌ای آن وجود ندارد، کاربر ناگریز به ثبت دستی فرایند مذکور می‌شود که عدم به‌روز‌رسانی به‌موقع مبالغ دارویی در پرونده بیماران منجر به کسورات دارویی می‌شود. بنابراین در صورت استفاده از نرم‌افزار تحت وب‌، این مشکل مرتفع می‌شود و دسترسی به سامانه بیمه‌های پایه به‌صورت اتوماتیک صورت خواهد گرفت. همچنین با‌توجه‌به تعویق اجرای دستورالعمل‌های مختلف، مانند تعرفه‌های اول سال خدمات بستری و سرپایی بیماران‌، طرح تعرفه پرستاری و کارآمد (به علت تأخیر در به‌روزرسانی ویندوز اپلیکیشن توسط شرکت پشتیبان نرم‌افزار سیستم اطلاعاتی بیمارستانی) می‌بایست خروجی قابل‌انتظار اطلاعات از نرم‌افزار سیستم اطلاعاتی بیمارستانی با ثبت داده‌های ورودی آن مطابقت داشته باشد که در بسیاری از موارد این تطابق وجود ندارد یا با مشکل همراه است. بنابراین در صورت استفاده از نرم‌افزار تحت وب‌، زمان به‌روزرسانی نرم‌افزار سیستم اطلاعاتی بیمارستانی ازطریق شرکت‌های پشتیبان تسریع خواهد شد. پیشنهاد می‌شود آرشیو اطلاعات بیماران در قالب گروه‌های استاندارد مدیکال تعریف شود تا امکان دسترسی سایر سازمان‌های دولتی یا مراجع (مانند: پزشکی قانونی، نیروی انتظامی و غیره) فراهم شود تا ازطریق الکترونیکی دسترسی به اطلاعات بیماران تسهیل شود و نیاز به مراجعه حضوری جهت اخذ کپی پرونده یا سی‌دی مرتفع شود. علاوه‌بر‌این دسترسی کاربران درمانی‌، آموزش و پژوهشی به اطلاعات پرونده الکترونیکی بیماران تسهیل خواهد شد. مسئولان می‌توانند با فراهم کردن بسترهای مناسب در‌زمینه دسترسی و بالا بردن قابلیت‌های یادگیری در افراد، میزان رضایت کاربران و تعهد آن‌ها نسبت به کار خود را افزایش دهند. بنابراین ارتقای سیستم اطلاعاتی بیمارستان موجب صرفه‌جویی در وقت و افزایش کیفیت خدمات ارائه‌شده در بخش‌های مراقبت سلامت می‌شود. 

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش

این پژوهش توسط کمیته اخلاق دانشگاه در تاریخ 30/06/1401 تصویب شد (کد اخلاق: IR.GUMS.REC.1401.349).

حامی مالی
پژوهش حاضر، هیچ‌گونه کمک مالی از سازمان‌های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.

مشارکت نویسندگان
نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه قسمت‌های پژوهش مشارکت یکسان داشتند.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این پژوهش، تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم‌پزشکی گیلان که در اجرای پژوهش با ما همکاری کردند، سپاس‌گزاریم.
 

References
  1. Ebnehoseini Z, Tabesh H, Deldar K, Mostafavi SM. Determining the Hospital Information System (HIS) Success Rate: Development of a new instrument and case study. Journal of Medical Sciences. 2019; 7(9):1407-14. [DOI:10.3889/oamjms.2019.294] [PMID]
  2. Mirzaei A, Shanbehzadeh M. [Evaluation of Hospital Information System (HIS) in selected hospital of Ilam University of Medical Science (Persian)]. Technology and Research Information System Ilam university of Medical Sciences. 2019; 1(4). [Link]
  3. Sun J, Qu Z. Understanding health information technology adoption: A synthesis of literature from an activity perspective. Information Systems Frontiers. 2015; 17:1177-90. [DOI:10.1007/s10796-014-9497-2]
  4. Rahimi B, Nadri H, Lotfnezhad Afshar H, Timpka T. A systematic review of the technology acceptance model in health informatics. Applied Clinical Informatics. 2018; 09(03):604-34. [DOI:10.1055/s-0038-1668091] [PMID]
  5. Nadri H, Rahimi B, Lotfnezhad Afshar H, Samadbeik M, Garavand A. Factors affecting acceptance of hospital information systems based on extended technology acceptance model: A case study in three paraclinical departments. Applied Clinical Informatics. 2018; 9(2):238-47. [DOI:10.1055/s-0038-1641595] [PMID]
  6. Garavand A, Samadbeik M, Kafashi M, Abhari S. Acceptance of health information technologies, acceptance of mobile health: A review article. Journal of Biomedical Physics Engineering. 2017; 7(4):403-8. [PMID]
  7. Mokhtari S, Eskandari S, Ayazi Z. [Operators' performance evaluation on the hospital information system about the deductions of educational and medical Hajar hospital in 2012 (Persian)]. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences. 2014, 15:86-91. [Link]
  8. Rahmanipour A, Tabeli H, Shikhi A. [The mediating role of employee information literacy in the relationship between managers' communication skills and employees' acceptance of information technology (Persian)]. Journal of New Research Approaches in Management and Accounting. 2021; 4(15):12-26. [Link]
  9. Zare Fazlollahi Z, Tamjid S, Rahimi B. [Utilization of information technology by clinical residents in Urmia University Hospitals (Persian)]. Health Information Management. 2013; 10(2):1-9. [Link]
  10. Raadabadi M, Mobaraki H, Nazari A, Bakhteyari M. [Investigations the functional indicators change due to implementation information system in Sina hospital (Persian)]. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences. 2013, 15(5):90-6. [Link]
  11. Sun Y, Wang N, Guo X, Peng Z. Understanding the acceptance of mobile health services: A comparison and integration of alternative models. Journal of Electronic Commerce Research. 2013; 14(2):183-200. [Link]
  12. Khalifa M, Alswailem O. Hospital Information Systems (HIS) acceptance and satisfaction: A case study of a Tertiary Care Hospital. Procedia Computer Science. 2015; 63:198 - 204. [DOI:10.1016/j.procs.2015.08.334]
  13. Yusof, M, Ahmed Y, Azizatul Y. Evaluating E-government system effectiveness using an integrated socio- technical and fit approach. Information Technology Journal. 2013; 12(5):894-906. [DOI:10.3923/itj.2013.894.906]
  14. Chen RF, Hsiao JL. An investigation in physicians' acceptance of hospital information systems: A case study. International Journal of medical Information. 2012; 81(12):810-20. [DOI:10.1016/j.ijmedinf.2012.05.003] [PMID]
  15. Mohammadi S. [Structural analysis the effect of organizational silence & voice on job engagement and organizational health of female nurses (Persian)]. Women in Development and Politics. 2021; 18(4):601-17. [DOI:10.22059/jwdp.2021.315084.1007930]
  16. Shahzad K, Jianqiu Z, Sardar T, Hafeez M, Shaheen A, Wang L. Hospital information-system (HIS) acceptance: A physician's stance. Human Systems Management. 2019; 38:159-68.  [DOI:10.3233/HSM-180415]
  17. Rashidi Z, Orakifar N, Neisi A. [Evaluation of hospital information system acceptance from the point of view of users of teaching hospitals of Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences according to the information technology usage model (Persian)]. Jundishapur Journal of Medical Sciences. 2023; 22(2):193-202. [DOI:10.32592/JSMJ.22.2.193]
  18. Hayavi Haghighi MH, Alipour J. [Evaluating the acceptance of the hospital information system from the users' point of view according to the model of using information technology (Persian)]. Journal of Modern Medical Information Sciences. 2020; 6(3):1-7. [DOI:10.29252/jmis.6.3.1]
  19. Baratpour M, Mehraeen E, Bagheri S, Azarpouyeh M, Parvin S. [Factors affecting hospital information system acceptance by nurses based on the technology acceptance model (ATM) (Persian)]. Nursing and Midwifery Journal. 2017; 15(1):27-36. [Link]
  20. Kamal SA, Shafiq M, Kakria P. Investigating acceptance of telemedicine services through an extended technology acceptance model (TAM). Technology in Society. 2020; 60:101212. [DOI:10.1016/j.techsoc.2019.101212]
  21. Granić A, Marangunić N. Technology acceptance model in educational context: A systematic literature review. British Journal of Educational Technology. 2019; 50(5):2572-93. [DOI:10.1111/bjet.12864]
  22. Mberi M, Kekwaletswe R. A model for acceptance and use of health information systems for South African health practitioners. International Journal of Innovative Science and Research Technology. 2020; 5(6):1296-130. [Link]
  23. AlQudah A, Al-Emran M, Shaalan Kh. Technology acceptance in healthcare: A systematic review.  Applied Sciences. 2021; 11(22):10537. [DOI:10.3390/app112210537]
مقاله مروری: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1402/12/23 | پذیرش: 1403/5/16 | انتشار: 1403/10/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Guilan University of Medical Sciences

Designed & Developed by : Yektaweb